}

Os biomarcadores da bágoa, indicadores de inflamación ocular

2015/02/01 Vecino, Elena - Oftalmobiologia Esperimentala taldeko kidea Iturria: Elhuyar aldizkaria

Recentemente, membros do grupo de Oftalmobiología Experimental da Universidade do País Vasco (UPV/EHU), liderado pola catedrática Elena Veciño, publicaron a detección dun biomarcador en bágoas de pacientes con inflamación de ollos. A publicación é o resultado da colaboración entre a investigación básica e a clínica. En concreto, colaboraron os doutores Juan Durán do Outeiro e Arantxa Aceira, catedráticos de oftalmoloxía. Desta forma, no futuro poderase medir de forma obxectiva o grao de patoloxía ocular da conjuntivotxalasi que afecta á inflamación do ollo. Neste traballo comprobouse obxectivamente que se restablece o equilibrio na renovación da bágoa e que a inflamación diminúe tras a cirurxía.
Ed. Shefkate/Dollarphotoclub

Son moitas as patoloxías que afectan á bágoa e provocan incomodidade e irritación no paciente. Una destas patoloxías oculares é a conjuntivotxalasia, caracterizada pola existencia de placas conjuntivales redundantes na pálpebra inferior. Afecta sobre todo ás persoas maiores e pode deberse a cambios na vellez que se producen no tecido conectivo.

Hai dúas teorías que queren explicar este fenómeno. Segundo unha delas, o envellecemento é o responsable dos cambios que se producen nos compoñentes da pálpebra inferior, teoría que suxire que a presenza de inflamación na superficie ocular pode incrementar a dexeneración elástica. Así, a conjuntivotxalasia atrasa o proceso de renovación da bágoa, o que irrita o ollo, xa que se acumulan proteínas específicas que aumentan a actividade inflamatoria e provocan problemas aos pacientes como irritación, secado do ollo e visión tenaz.

No noso traballo tivemos en conta estes factores e quixemos avaliar a eficacia dun tratamento cirúrxico que consistía en retirar os pregos das pálpebras, tomouse una mostra de bágoas antes e despois da cirurxía e analizouse si existía algún indicio de marcador inflamatorio (ver bibliografía adxunta), xa que en estudos previos comprobouse que era moi importante.

Conjuntivotxalasia. Bágoa tinguida de azul. A acumulación de bágoas destaca os pregos da conjuntiva e das pálpebras inferiores, onde se acumula a bágoa.

No estudo participaron 12 pacientes que se atopaban nunha fase crítica da enfermidade, que non respondían o tratamento farmacolóxico e que requirían cirurxía de pálpebra. Tomáronse mostras de bágoas antes da cirurxía e ao cabo dun mes paira comprobar o efecto da cirurxía sobre a inflamación da pel do ollo. Seleccionouse a metaloproteinasa MMP-9 paira os biomarcadores. Trátase dunha encima MMP-9 que activa outras sustancias inflamatorias chamadas interleucinas que destrúen os tecidos da pálpebra.

Mediante a análise de mostras de bágoas comprobouse que a concentración da encima MMP-9 era significativamente maior en pacientes con conjuntivocotxalasia que nos sans de control, e que os niveis deste marcador diminuíron moito despois da cirurxía.

Tras cinco semanas de seguimento, todos os ollos sometidos a intervención cirúrxica tiñan una pel conjuntival suave e estable de novo e os defectos epiteliales melloraron na maioría dos casos.

Imaxe dun ollo con conjuntivotxalasia antes (A) e despois (B) da operación. Obsérvase que a acumulación de bágoas no lagrimo-menisco da pálpebra inferior, tinguido de azul, diminuíu tras a intervención.

Como conclusión podemos destacar a importancia dos biomarcadores paira patoloxías de pel de ollos nas que as mostras poden obterse mediante métodos non invasivos. A bágoa permite obter biomarcadores de certas patoloxías da pel do ollo e serve paira coñecer a causa e a resposta de certos tratamentos. Estes biomarcadores indícannos os procesos biolóxicos que se atopan alterados pola enfermidade, neste caso por exemplo, é posible que a inflamación teña una gran influencia na conjuntivotxalasia. O estudo permitiu demostrar mediante un método cuantitativo que a cirurxía foi adecuada, non só polos síntomas que presenta o paciente, que poden ser máis subxectivos, senón pola diminución da concentración dun determinado biomarcador.

Publicacións do grupo neste campo

Beirarrúa, A.; Veciño, E.: Durán, J.A. : “Tear levels as a marker of ocular surface inflammation in ctivochalasis”. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. (2013) 54(8): 5227-35.
Beirarrúa, A.; Veciño, E.: “The tear biomarkers, as source of information for the ocular surface. the tears as mirror of the eye?”. Arch Soc Esp Oftalmol. xuño 2012; 87(6):171-2.
Beirarrúa, A.; Veciño, E.; Rodríguez Agirretxe, I.; Aloria, K.; Arizmendi, J.M. ; Morais, C.; Durán, J.A. : “Changes in tear protein profile in keratoconus disease”. Eye (Lond). Setembro 2011; 25(9): 1225-33.
Beirarrúa, A.; Suárez, T.; Rodríguez Agirretxe I.; Veciño, E.; Durán, J.A. : “Changes in tear protein profile in keratoconus disease”. Cornea. Xaneiro 2011; 30(1):42-9.
Beirarrúa, A.; Rocha, G.; Veciño, E.; Lema I.; D. Durán : “Inflammatory markers in the tears of patients with ocular surface disease”. Ophthalmic Res. Outubro 2008; 40(6): 315-21.
eu es fr en ca gl