Fin da competencia xenética

2000/06/27 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

• Genetika
• Historia

Aínda que toda a secuencia está a piques de coñecerse, o xenoma require moito máis traballo paira facela útil

Paira coñecer a sex-cuencia do xenoma humano introduciuse moito diñeiro e hai que rendibilizar ese investimento. Quizá esa sexa a conclusión máis clara que se pode extraer. O xenoma é longo. Ten moita información sobre o deseño de todo o ser humano. Desde que se coñeceu que a molécula de ADN garda esta información inventáronse métodos paira obter a información.

O xenoma de varias bacterias se secuenció hai tempo. Pero son seres moi pequenos e teñen un xenoma simple. Con todo, o ser humano necesita un xenoma moi grande paira acumular toda a información. A información distribúese en 23 cromosomas. Algúns son grandes e outros pequenos, pero en total hai que ler 3.000 millóns de datos. O xenoma investigouse durante moitos anos, pero case sempre descodificando fragmentos pequenos, sen sistematizar totalmente o traballo e con experimentos indirectos. Desta forma asociouse a información dalgúns cromosomas a funcións biolóxicas. Experimentos de gran importancia, sen dúbida. Finalmente, un grupo internacional unificou sistematicamente recursos e métodos paira a descodificación do xenoma humano e puxo en marcha en 1990 o proxecto público denominado Xenoma Humano (Human Genome Project, HGP).

A pesar de que a tecnoloxía de uso xenético adiantábase rapidamente, a metodoloxía que se comezou a utilizar era lenta. A primeira idea foi acabar en 15 anos. Os avances permitiron reducir o prazo. Anunciouse a súa finalización no ano 2003.

En 1998 descubriuse que una empresa privada puxo en marcha o mesmo proxecto, a empresa Celera Genomics Corporation. Esta empresa quería utilizar una metodoloxía nova e máis rápida. Entón modificouse a estratexia dos HGP tentando acelerar dalgunha maneira o proceso. En lugar de realizar o traballo con gran precisión, nun prazo máis breve elaborarase un borrador do mapa do xenoma. A partir deste borrador acometeríase un traballo concreto.

A toda velocidade

Celera Genomics seguiu una estratexia diferente. Romper todo o xenoma e ler o código de todos os anacos. Onte anunciouse que este traballo está a piques de terminar. Isto significa que é máis rápido que a estratexia PNS. De feito, antes de involucrarse plenamente no proxecto, Celera Genomics demostrou a rapidez da metodoloxía cos xenomas dos organismos pequenos. O que podía ser un traballo de meses facíano en semanas. Quizais o máis importante foi o xenoma da mosca Drosophila melanogaster. Os resultados foron publicados na revista especializada Science o 24 de marzo do presente ano.

Celera Genomics non é a única empresa privada que traballou nesta tarefa. A empresa Monsanto, por exemplo, descodificó o xenoma do arroz. Foi pioneiro na investigación dos xenomas das plantas. En marzo o debate sobre a privatización do xenoma estaba a lume de biqueira. Os presidentes Bill Clinton e Tony Blair sinalaron que o xenoma debía ser público. En consecuencia, a cotización da empresa Celera Genomis sufriu un fracaso bolsista. Os da empresa, enfadados, acusaban aos dous presidentes da derrota. A empresa puxo en marcha a acción estratéxica e a principios de abril anunciou que tiñan todo o xenoma. Non era do todo certo, porque lles faltaban partes paira descodificar, pero foi una noticia de gran repercusión en prensa. O traballo máis complicado no proceso de descodificación é o das últimas partes. Celera Genomics dixo que ía facer públicos os datos. Pero non está claro como van recuperar ese diñeiro.

Agora darase por finalizada a competición. Anúnciase una nova decisión estratéxica. Traballarán conxuntamente HGP e Celera Genomics. De feito, anunciarán que teñen o borrador completo do xenoma. Nestes últimos pasos de traballo ambas as metodoloxías poden ser complementarias. Con todo, non hai mellor estratexia ante a opinión pública.