As plantas carnívoras teñen tres tipos de trampas.

2002/02/10 Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Botanika

As plantas carnívoras crean asombro e non é paira menos, senón un mundo cheo de curiosas formas e estratexias. As plantas carnívoras adaptáronse a vivir en terras moi escasas nos alimentos e obteñen o nitróxeno necesario para que todas as plantas vivan, en lugar da terra, dos animais que comen. Coñécense unhas 600 especies que se distribúen en 7 familias e están repartidas por todo o mundo, así como por todo o País Vasco (principalmente en recunchos humildes, pendentes calcarias e pantanos acedos).

As capturas adoitan ser insectos de pequeno tamaño, aínda que pode haber lagartos ou ratos pequenos. As plantas só absorben produtos paira a dixestión de proteínas, deixando ao carón as ladeiras de insectos e a quitina de importantes compoñentes do esqueleto de ánimos. Por tanto, despois da dixestión, a pel ou a cuncha queda baleira.

Movementos vivos

As plantas que utilizan trampas activas realizan un rápido movemento de captura e aseguran una mellor dixestión. Distínguense dous tipos de trampas, as de mordaza e as de aspiración.

As trampas activas son utilizadas principalmente por plantas das familias Dionaea muscipula e Aldrovanda vesiculosa. Estas plantas teñen follas como una boca chea de dentes. A cor vermella do centro da folla ou néctara atrae á presa. Péchase moi rápido, dependendo da idade da planta só tarda entre 1 e 10 segundos. A dixestión é un traballo duns días.

A trampa de succión utiliza unicamente plantas acuáticas. Teñen pequenas vesículas pouco transparentes e un orificio rodeado de pelos longos nun extremo. Abonda con que o presa toque estes filamentos paira absorber as plantas. O animal absórbese nun instante (1/50 segundos), pero logo a planta tarda un tempo, mesmo media hora, en volver á súa forma anterior.

Non todos son tan rápidos

A planta tamén moverá en trampas semi-activas, pero moito máis lenta –dura máis dun minuto– que en trampas activas. Por tanto, este movemento non se realiza paira atrapar ao insecto, senón paira non perder o líquido de alimentación e evitar que o depredador se escape.

As plantas que capturan a presa deste xeito lanzan un líquido similar á cola que se chama encima dixestiva e mucílago. Na maioría dos casos, as glándulas e bólas de mucílagos da planta adoitan ser transparentes ou vermellas. A luz reflíctese e mestura os insectos coas pingas de auga. Tras pousarse na gotita, os tentáculos rodean o insecto e isto non pode voar. Atrapado un insecto, a planta tarda un par de semanas en retornar.

Plantas sen movemento

As trampas pasivas son utilizadas por grandes e coloridas plantas. No caso de Nepenthacee e Cephalotacee, as súas presas son atraídas por vivas cores e por néctares situados na punta das follas en forma de xixku ou pota. A pel destas follas é viscosa e está chea de pequenos pelos dirixidos cara abaixo. Estes pelos son patíns paira o insecto e non se pode facer o ascenso paira saír del.

No caso da familia Sarraceniaceae a trampa é similar, pero as follas presentan una forma de tubo máis acusada. Con todo, é a mesma estratexia que utilizan para que o insecto se irrice.

Publicado no suplemento Estación de Gara.