Coca e narcotráfico

1997/09/01 Laguéns Capablo, María Elena | Rubayo Dominguez, Javier Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Osasuna
• Ingurumena

Colombia, despois de Brasil, é o segundo produtor mundial de café e o seu comercio xera case a metade dos ingresos legais. Pero o “comercio” extra-oficial da cocaína tamén move inxentes cantidades de diñeiro.

Non se pode saber exactamente os beneficios dos carteis colombianos. Segundo algúns estudos, os EEUU inclúen semanalmente dúas toneladas de coque de moi boa calidade, o que supón polo menos un billón de pesetas ao ano.

A economía dos pobos andinos non está moi sa e a coca é fácil de cultivar, polo que é una fonte de diñeiro de agradecemento. A política de fomento de cultivos alternativos fracasou notablemente. A administración da EE.UU. paira combater o coquero gastou 81 millóns de dólares (10.530 millóns de pesetas) e enviou aos axentes da DEA (expertos en policía antidroga); a policía peruana tamén realizou accións contra a coca, pero estas medidas non conseguiron eliminar as coquerías, senón que son cada vez máis numerosas.

Na selva do Alto Huallaga, en Perú, onde se produce a metade das follas de coca do mundo e considérase “celeiro” de traficantes colombianos, máis de 300.000 cocaleros cultivan 200.000 hectáreas. “Os números non se poden opor. Co café gaña 150.000 pesetas ao ano e coa coca por 195.000 colleitas; ademais, a coca admite catro cultivas ao ano … Egizu batuka!” Así fala o enxeñeiro Paredes, xestor técnico da cooperativa O Naranjillo. Esta asociación tentou frear a expansión do coque na década do oitenta, reunindo a produtores de “cultivos legais”. Pero hoxe en día acepta o seu fracaso ante o que alí se chama “do ouro branco”.

Debido ás malas condicións de vida de Perú, cada vez redúcese o consumo de coca no fogar como medicamento. A coca, menosprezada polas clases superiores por ser un produto popular, consómese actualmente como cocaína en todo o mundo. Perú e Bolivia son os principais produtores de pasta básica de cocaína. Os carteis colombianos procesan e extraen a cocaína aos EEUU e a Europa.

Os narcotraficantes colombianos realizan entre 80 e 90 voos semanais ás selvas andinas en busca da prezada planta. Pagando aos locais entre 20 e 30 dólares diarios (a idade que gaña o agricultor nunha semana) constrúen pistas clandestinas de aterraxe nas zonas de produción. Cando o exército destrúe un deles, acondicionan outro lugar da selva nunha batalla que parece inacabable.

Os lazos entre os carteis colombianos e algunhas mafias peruanas eran xa coñecidos e en 1994 reveláronse ao descubrir ao narcotraficante peruano Chávez Pena-Herrera. Nas súas declaracións á policía afirmou que se dedicaba ao tráfico de drogas e que tiña relacións co cartel de Cali, a organización que controla o 80% do tráfico mundial de cocaína. Ademais, mencionou a complicidade dalgúns cargos da Administración e o Exército peruanos.

As relacións entre o narcotráfico e algúns gobernos americanos, incluídos os EEUU, sempre foron sospeitosas. En outubro de 1994 organizáronse na Universidade de Deusto as “Xornadas sobre Drogas, Desenvolvemento e Estado de Dereito”. Levine, ex axente da DEA, denunciou claramente que “moitos altos funcionarios da EE.UU, consciente diso, estafan. Durante as últimas tres décadas convenceron ao seu país e a outros moitos da necesidade de frear o tráfico de drogas e, ao mesmo tempo, levaron a cabo una política encuberta paira protexer e axudar aos principais narcotraficantes e blanqueadores do planeta”, afirmou Levine, que case todos os grandes bancos estadounidenses han blanqueado o diñeiro do Cartel de Medellín mentres o Goberno, consciente, facía o descoñecido.”