Kirola, osasuntsua eta diru-iturri paregabea

Fisikoki ongi egoteko bakoitzak bere neurrian kirola egitea aholkatzen da, baina bada muskuluak astintzeak psikologikoki ongi egoten laguntzen duela dioen zurrumurrurik ere. Dena dela, hori horrela izan dadin indarrak berreskuratu behar dira eta horretarako ez da zernahi jan eta edan behar.

Iraila hilabete egokia izaten da askorentzat kirola egiten hasteko, baina maiz gertatzen da lanak eta neguko iluntasunak harrapaturik bulegoan edo, bestela, sofaren epelean egotea nahiago izatea. Ba, jakin ezazue garai estresatuetan edo psikologikoki nekagarrietan dela komenigarrien kirola egitea.

Kirola egitea are onugarriagoa da naturan eta gune irekietan eginez ger.

Ariketa fisikoa egitea depresioaren aurkako irtenbidea dela dioen zurrumurrua aspaldi zabaldu zen eta berrikitan plazaratutako bi ikerketari esker zientifikoki frogatuta gelditu da. Baina zein da kirola egitearen eta jarrera positiboa izatearen arteko lotura? Bi ikerketek erakutsi dutenez, kirola egiteak estresarekin lotura zuzena duten hormonen kopuruan eragiten du.

Lehen ikerketa osasuntsu dauden 20 ikaslerekin egin dute. 24 orduz kirolik egin gabe egon ondoren 30 minutuz korrika eginarazi diete. Eta kirola egin baino lehenagoko eta ondorengo gernu-azterketei esker guztia hormona kontua dela ondorioztatu dute. Garunak feniletilamina deritzon molekula erabiltzen du estresean eragiten duten dopamina eta norepinefrina hormonen kopurua erregulatzeko.

Gertatzen dena zera da: kirola egiteak molekula horren ekoizpena estimulatzen duela eta, ondorioz, zoriontsuago sentitzen dela kirolaria. Molekula hori antidepresibo gisa errezetatzen dute sendagileek beste medikamentu batzuek eraginik ez dutenean eta, beraz, zientzialarien aburuz ez litzateke batere ideia txarra depresioak jota daudenei antidepresiboak errezetatu beharrean kirola egiteko agintzea.

Depresioari aurre egiteko kirola egitea egokia da, ikerketek egiaztatu dutenez.

Bigarren ikerketa 20 eta 49 urte bitarteko kirolari eta ez-kirolariekin egin dute Texaseko A&M Unibertsitateko Camille Buting eta Homer Tolson ikertzaileek. Ikerketa hori ere gernu-azterketetan oinarritu da eta emaitza berdintsuak baina zehatzagoak aurkeztu dituzte. Buting ikertzailearen arabera, "estresak bi mailatan eragiten dio pertsonari: emozionalki eta fisikoki". Estres psikologikoan eragina duen hormona epinefrina da eta fisikoki eragina duen hormona norepinefrina. Arazo fisikoak eta emozionalak dituzten pertsonengan hirugarren hormona bat ere aurkitzen da; kortisola, alegia.

Ikerketa horretan gernu-azterketek kirolari eta ez-kirolarien artean hormona horien kopurua nabarmen desberdina dela erakutsi dute. Pertsona ez-kirolariek hormona horiek askoz kopuru handiagoan dituztela ikusi dute. Horrenbestez, kirola egitea muskulu sistemarentzat ez ezik estresari erantzuteko sistemarentzat ere onuragarria dela frogatuta gelditu da.

Kirolariaren elikadura

Kirola egitea osasuntsua da, baina kondizio egokietan egitekotan bakarrik. Kirola egiteko ezinbestekoa da, alde batetik, bakoitzak bere erritmoan jardutea eta, bestetik, ongi elikatzea. Izan ere, kirola egiteko indarrak elikaduratik jasotzen ditu gorputzak eta kirolariaren osasuna, indarrak errekuperatu eta zauriak sendatzeko gaitasuna, elikadurari lotuta daude. Noski, dieta horretatik alkohola ahal bezainbat murriztu behar da.

Adin jakin batetik aurrera, kontu handiz ibili behar da kirola egiterakoan.

Kirolari guztiek ez dute elikadura bera izango, baina oro har elikadura orekatua eduki behar da. % 12-15 proteina, % 23-30 lipido eta % 55-60 gluzidoz osatutako dieta da egokiena kirolariarentzat. Proteina iturri nagusiak haragia, arraina, esnea, gasna eta soja dira. Lipidoak iraupen kiroletarako dira batez ere energia iturri. Lipidoak animalia jatorrikoak (gurina, arrain batzuk, arrautzak, gasnak, txarkuteria) edo landare-jatorrikoak izan daitezke (olioak, olibak...).

Gluzidoak (azukreak) esfortzu handietarako energia iturri dira batez ere. Bi gluzido-mota bereizten dira: gluzido sinpleak, fruitu, barazki eta gozokietan aurkitzen direnak, eta, gluzido konplexuak, zereal, patata eta lekadunetan daudenak. Hobe da zereal integralak jatea zuntz gehiago dutelako eta B taldeko bitaminetan aberatsak direlako.

Edaria ere zaindu

Baina jatea ez da nahikoa, edan ere egin behar da. Ordubetez esfortzu fisiko handia eginez gero gorputzak duen ur kopuruaren hiru laurden gal dezake. Ur horretan gatz mineralak (gehienbat sodioa eta potasioa) eta gluzidoak daude. Kirola neurrian eginez gero, galdutako indarrak berreskuratzeko, nahikoa da ura edan eta zerbait jatea. Baina 60ko hamarkadatik kirolzale porrokatuek badute beste produktu miragarririk beren indarrak berreskuratzeko: edari energetikoak deritzenak.

Edari horiek, ura ez ezik, beste gatz mineral batzuk, bitamina gehiago, gluzido polimeriko konplexuak eta aminoazidoak dituzte. Elikadura orekatua eta ura baino hobeak ote diren ala ez eztabaida bizia egon den arren, horien kontsumoak ikaragarri egin du gora. Merkatu ikerketa berri baten arabera, 30 zapore baino gehiagoko edari energetikoak aurki daitezke. Kirolarien edarien sektorea gasdun edarien industrian gorakada handiena izan duena da eta estatubatuar helduen herenak erregularki kontsumitzen ditu. Marketinaren erregeek, gainera, badute beren alde dagoen argumentu bat. Ikerketek erakutsi dutenez, ordubete baino gehiagoz kirola eginez gero, edari horiek kontsumitzea onuragarria da.

7K-n argitaratua.