Kepa Altonaga: "Nos escritores clásicos o único laico era o médico Jean Etxepare"
Kepa Altonaga: "Nos escritores clásicos o único laico era o médico Jean Etxepare"
Como xurdiu a idea de crear un libro sobre o médico do norte Jean Etxepare?
Foi diferente aos libros anteriores. Folin foi un personaxe que atopei case por casualidade. Eu coñecía o nome de Folin dos meus traballos profesionais; XIX. Malaquólogo do século XX, ofreceu datos sobre os carafio de Euskal Herria. Pero, nese sentido, vin nun momento dado que a partir deses datos tiña outras consecuencias, entre elas a cuestión de Atlantida. E mentres tiraba dese fío, estaban a sacarme moitas cousas rechamantes paira un libro de divulgación, e pensei que con iso había que escribir un libro.
E cando me documentaba, atopeime con outro personaxe chamado Armand David, que paira min era moi descoñecido. E mencioneino en Foline, sen máis; aínda non tiña documentación. Pero cando empecei a recorrer a fontes bibliográficas deime conta da importancia de David. Era un personaxe moi interesante. E é que ademais da información que apareceu no libro, eu recompilei outro cartafol completo.
Pero Etxepare é diferente. Eu coñezo a Etxepare desde hai tempo. Cando empezas ao mundo do eúscaro e les un pouco os textos dos clásicos, dásche conta de que todos eran curas. Por casualidade, o único laico era Etxepare, ademais de médico. Por tanto, tiña outra forma de pensar e vía todo con outros ollos. Por iso lin a miúdo os textos de Etxepare. Desde hai tempo tiven una sugestión: Cando tiña entre mans o marqués de Folin e Armand David, pensaba que Etxepare tamén o dá paira un libro.
Agora, cando tomei a Etxepare, deime conta de que paira min será a máis difícil das tres, é médico, pero é médico dun pequeno pobo. E, en principio, non fixo ningunha achega científica nin marabillosa, traballou noutro mundo. Neste sentido, diremos que o personaxe é bastante gris, e podería pensarse que o seu interese provén unicamente da literatura e do mundo das letras, pero non é así.
Por tanto, e da divulgación científica?
A divulgación si, pero todos os artigos de Etxepare que poden ser divulgativos son sobre saúde. E ese non é precisamente a miña área máis próxima. Por iso este aspecto divulgativo non era do meu agrado paira empezar.
Vexo tres tipos de divulgación: a de última hora, a de divulgación utilitarista (paira transmitir aspectos hixiénicos, sanitarios, etc.) e a de diletante (simplemente, temas intelectualmente atractivos). Etxepare fixo sobre todo o segundo.
A diferenza do marqués de Folin e de Armand David, con Etxepare si trabállase o personaxe hai perigo de non facer un libro moi naturalístico. E si tocan varios temas que teño en mente, poida que o propio Etxepare quede eclipsado no libro; nese sentido teño una preocupación.
Ao escribir libros, baséasche nun personaxe, e coa escusa diso engades outros temas. Por que elixir esta estrutura?
Eu teño algúns modelos que me gustan e quero achegarme a eles nos meus escritos. Eses modelos non os inventei eu, claro. O libro do Marqués de Folin presenta una estrutura bastante ríxida e monolítica comparativamente, con catro apartados relacionados pero bastante pechados. O libro de Armand David, polo camiño dos escritores David Quammen e Stephen Jay Gould, comeza nun punto sabendo cara a onde quero ir, pero no camiño meto moitas explicacións.
Isto fai difícil a clasificación do libro en canto a xénero, pero á hora de facelo é moito máis agradable. Así, por exemplo, gozo máis cando busco fontes. E doutra banda, cando les calquera cousa, sempre tes ganas de utilizar algún material interesante que atopes. Necesitas una escusa paira explicar algunhas cousas.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian