Conversando con José María Asua
Elh.- Ante todo, nosa máis sincero parabén.
J. M. A. - Grazas!
Elh.- Poderíasnos explicar en poucas palabras o motivo do premio?
J. M. A.- Antes de empezar quero aclarar algo. Aínda que o premio foi promovido pola empresa química francesa Rhone Poulenc, é a sociedade de enxeñeiros de Madrid a encargada de entregalo. O premio premia as tecnoloxías químicas limpas e os traballos realizados paira o seu desenvolvemento.
Como sabedes nós traballamos con reactores de polimerización, procesos que se realizan mediante reaccións de emulsión. Nestes procesos xéranse moitos residuos de reacción e o noso traballo foi desenvolver un sistema de control da reacción paira reducilos. Quero deixar claro que non realizamos ningún proceso de reciclaxe de residuos. Nós só conseguimos minimizar os residuos xerados no proceso.
Elh.- En que consiste o proceso?
J. M. A.- En primeiro lugar quero dar un par de detalles sobre os polimerizos de emulsión. Neste tipo de procesos, e en todas as polimerizaciones en xeral, só se realizan controis externos sobre o desenvolvemento e estado do proceso, como a temperatura e a presión. Non se analiza o que está a ocorrer dentro do reactor, é dicir, a reacción. Por tanto, si no proceso industrial ocorre algo que non se pode controlar a través destes controis externos, pódese desperdiciar toda a reacción e, por exemplo, debes botar 15 toneladas de produtos pétreos porque non ten una calidade adecuada. Ollo! Non quero dicir que se arroxe ao río! Iso ten grandes perdas económicas.
Nós puxemos medios para que isto non ocorra. Desenvolvemento dun sistema de control de reactores de polimerización. O proceso consta de dous partes: una física, toma de mostras do reactor e análise do que está a ocorrer, e outra informática, control das condicións laborais do reactor a partir dos datos obtidos.
Quizá sorpréndache, pero a clave do proceso de control é a recollida de mostras. Por que: Un sistema de polimerización en emulsión con 55% látex é moi conflitivo e encantador, como chicle. Non hai problema cando se toma a primeira mostra do reactor. Con todo, cando vaias tomar a segunda ou terceira mostra, o tubo de toma de mostras probablemente estará obstruido e resultarache imposible. O noso sistema rompe a obstrución e é posible facer mostras continuamente. Por tanto, é posible coñecer en todo momento o que está a suceder dentro do reactor.
A mostra tomada faise pasar por un cromatógrafo de gases e obsérvase como se está desenvolvendo a polimerización mediante a análise do monómero da corrente. O sistema de control infomático, tendo en conta os datos recolleitos do cromatógrafo de gases, axustará as condicións de reacción en función do resultado desexado. A efectos da súa materialización física, considérase que a bomba de alimentación pon en funcionamento un fluxo de alimentación maior ou menor desde ou desde leste monómero. Trátase dun sistema de control intelixente, iterativo, en constante aprendizaxe baseada en parámetros teóricos e experimentais paira adaptarse ao proceso que se está producindo.
Fdo.- A que nivel fixestes o proceso? Fixestes una planta piloto?
J. M. A.- O prototipo que temos traballa a nivel de planta piloto pero traballa en condicións industriais como planta industrial. É dicir, no noso caso o aumento de escala non é un problema, senón a confrontación do látex.
Elh.- En que tipo de industria terá o seu proceso aplicación?
J. M. A.- Nos que realizan polimerizaciones de emulsión, por suposto, na industria de recubrimientos e adhesivos.
Elh.- Desenvolvéronse no mundo outros procesos de control de polimerización en emulsión?
J. M. A.- O noso sistema non é o único que hai no mundo, claro. Por exemplo, en xeral Electric Plastics está a desenvolverse outra con outras técnicas de análises. Con todo, e leste é o sistema de control máis desenvolvido do mundo paira a polimerización en emulsión.
Non é cousa de broma o traballo de José María Asua e os seus compañeiros. No entanto, concluiremos así a transcrición da longa e interesante conversación que mantivemos con José María Asua. Moitas cousas, como o seu punto de vista da investigación, quedaron por mencionar, xa que dúas páxinas non permiten outra cousa.
- Nacido en Zaratamo en 1953
- Licenciado en Química pola Universidade Autónoma de Bilbao
- Doutor en Química pola Universidade de Zaragoza
- Profesor da facultade de Química de San Sebastián desde 1978
- Profesor titular en 1983
- Catedrático en 1987
- Responsable do programa Erasmus durante dous anos
Equipo de Enxeñaría Química da Facultade de Química de San Sebastián
- 35 investigadores traballando. Deles 8 son profesores universitarios e outros bolseiros e contratados
- 8 investigadores estranxeiros procedentes de Alemaña, Arxentina, Gran Bretaña, Francia, Cuba, México e Suecia
- Tres grandes liñas de investigación:
- estudo e control de reactores de polimerización
- catalizadores
- estudos de contaminación ambiental - Financiamento da investigación
- 60% diñeiro público (Deputación Foral de Gipuzkoa, Goberno Vasco, Ministerio de Educación e Asociación
Europea) - 40% contratos con industrias.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian
Teknopolis
