Medidas de protección do medio ambiente ano tras ano

2002/05/19 Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

• Ingurumena

Con motivo da celebración do cume da Terra en agosto, a organización ecoloxista World Watch sacou una foto dos fitos máis importantes do medio ambiente nos últimos 40 anos.

A finais de agosto, Nacións Unidas convocará o Cume da Terra en Johannesburgo. En 1992 avaliaranse os resultados do programa de dez anos acordado en Río de Janeiro e realizarase unha análise de mil.

Paira quentar o ambiente da conferencia, a organización ecoloxista estadounidense World Watch fixo un repaso dos principais acontecementos ambientais.

Baixo a lema "O camiño a Johannesburgo", completou un percorrido no tempo e expúxoo en internet. Presentárono con fotos e enlaces bonitos, iso si, en inglés. Neste artigo recollemos algúns dos momentos mencionados no percorrido co fin de dar un repaso ao pasado inmediato do medio ambiente.

A década dos 60 chega o momento do espertar

O camiño a Johannesburgo comeza co libro Silent Spring, do biólogo Rachel Carlson. O libro, publicado en 1962, foi paira moitos o punto de partida do movemento moderno a favor do medio ambiente.

Carlson falou por primeira vez da influencia das pesticidas no medio ambiente e a saúde. Relacionou o uso do DDT coa perda de diversas especies de paxaros e falou da relación entre pesticidas e cancro.

Na actualidade, os prognósticos de Carlson están probados e está en vigor o tratado de eliminar moitos destes compostos paira 2010. A organización ecoloxista tampouco esqueceu o desastre de Pesticidas na India. En 1984 morreron unhas dez mil persoas cando a empresa de pesticidas da cidade do Bopal vertió 40 toneladas de metilo isocianato ao aire.

Na década dos 60 a sociedade empezou a darse conta de que non se podía desenvolver constantemente á conta da natureza, e as primeiras mobilizacións ambientais tamén son de entón. O Día da Terra celebrouse por primeira vez en 1970, en Estados Unidos, e saíron á rúa 20 millóns de persoas.

70: Non se pode seguir así

Na década dos 70 a conciencia ecolóxica comeza a xeneralizarse. O Club de Roma, formado por economistas, científicos e empresarios, publicou o informe ‘Os Límites do Crecemento’, reivindicando a necesidade de pór límites ao crecemento da poboación, á contaminación e á explotación dos recursos; pola contra, paira o ano 2100 o da Terra.

As Nacións Unidas organizaron en Estocolmo, en 1972, a Conferencia de Medio Ambiente Humano. Reuníronse participantes de 114 países, pero un único ministro de medio ambiente. De feito, en moitos países aínda non existían.

En 1974 dous investigadores suxeriron que os CFCs podían destruír o ozono e en 1985 detectouse o ‘buraco de ozono’ sobre a Antártida. O achado foi grave e significativo, xa que ante a perda de ozono, os investigadores pensaron que os aparellos de medida estaban danados. Pero a única que estaba deteriorada era a capa de ozono. Dous anos despois asinouse o Protocolo de Montreal paira eliminar do mercado as sustancias que destruían ozono. Os países industrializados tivemos un prazo até 1996, os demais teñen un prazo até 2010.

80: Desastres nucleares e cambio climático

A década dos 80 iniciouse á sombra dunha catástrofe nuclear que non foi a última. En 1979 funde parcialmente a zona do reactor da central nuclear estadounidense Three Mile Island e liberou radiación. En 1986 produciuse o accidente de Chernobil. Calcúlase que o accidente matou a unhas 300 mil persoas e hipotecou a vida de 20 millóns e que os restos de radiación non desaparecerán antes dos 200 anos.

Nos últimos tempos, coa escusa de que as centrais nucleares non emiten dióxido de carbono, algunhas delas están a levar a cabo grandes campañas.

Precisamente na década dos 80 apareceron as primeiras preocupacións en materia de cambio climático. E chegaron de Estados Unidos que rexeitou o Protocolo de Kioto. A Axencia de Medio Ambiente local e a Academia da Ciencia alertaron sobre o Quecemento Global da concentración de dióxido de carbono e outros gases na atmosfera.

90: Cume da Terra e promesas

En 1992 celebrouse en Río de Janeiro a maior reunión da historia sobre Medio Ambiente e Desenvolvemento. Deseño dun programa de traballo de Axenda 21 orientado ao desenvolvemento sustentable paira 10 anos. En agosto darase conta do cumprimento do acordado, pero non se esperan resultados positivos.

Facendo un repaso, parece que a década dos 90 foi una década de reunións e acordos: sobre biodiversidade, cambio climático, demografía, situación da muller, comercio de transxénicos... Moitas palabras.

En 40 anos conseguiuse que todos sexamos ecoloxistas, en 40 anos conseguirase que todos actuemos como ecoloxistas.

Publicado no suplemento Estación de Gara.