Hizketaren analisia, alzheimerra goiz detektatzeko

Alzheimerraren detekzio goiztiarrerako zenbait metodologia ez-inbaditzaile garatzen ari da EHUko ELEKIN ikerketa-taldea. Ingeniaritza biomedikoa da taldearen ikerketa-ildoetako bat. Zehazki, bioseinaleak aztertzeko sistemak ari dira garatzen, diagnostiko medikoetan laguntzeko.

Beste proiektu batzuen artean, aipatzekoa da hizketa espontaneoaren analisi automatikoa (Automatic Spontaneous Speech Analysis, ASSA).  Horretan oinarrituta, diagnostiko adimenduneko teknika ez-inbaditzaile bat garatu nahi dute, alzheimerra goiz detektatzeko.

Metodologia honetan, pazienteak grabatu egiten dira giro erlaxatu eta atsegin batean beren bizitzako esperientziaren bat kontatzen ari diren bitartean, eta, hala, zenbait parametro neurtzen zaizkie. Adibidez, pazienteak esan nahi duen hitza gogoratu nahian hizketan egiten dituen etenaldiak neurtzen dira. Beraz, pazientearen gaitasunak aztoratu edo blokeatu gabe gauzatzen da teknika, proba honek ez baitio estresik eragiten pazienteari.

Teknika bera garatu eta haren baliagarritasuna neurtzeko eta optimizatzeko hainbat saio-pilotu egiten dituzte ELEKIN taldeko ikertzaileek, proiektuaren partaide diren beste zenbait erakunderekin elkarlanean. Probak gaixotasuna garatu ez duten pertsonei, familia-aurrekariak dituzten pertsonei eta gaixoei egiten zaizkie. Lankidetza horri esker, "gaitzaren fase preklinikoan dauden edota oraindik gaitza garatu ez duten lagunak azter daitezke", adierazi du ikerketaren buru Karmele Lopez de Ipiñak.  

ASSA sistema oraindik ez dago erabilgarri, teknika garatzen eta ikertzen ari bitira oraindik. "Pazienteak ebaluatzeko sistema normaltasunez erabiltzeko moduan izatera iritsiko gara —esan du Ipiñak—. Begi hutsez ikusten ez diren elementuak hautemateko tresnak eman nahi dizkiegu medikuei. Izan ere, lagungarri izango zaie seinale horien azterketa automatikoa".