Preguntas Escamas

2004/05/21 Leunda Urretabizkaia, Pedro M. | Miranda Ferreiro, Rafael

• Ingurumena

O chub Owens tui ( Siphateles bicolor snyderi ) é una subespecie endémica de peixes da conca do río Owens, en California (EEUU). Os datos bibliográficos históricos fálannos do XX. Até principios do século XX era moi fácil atopar este ciprínido de tamaño medio nas augas inertes e os lagos dos arroios do val de Owens. Con todo, a construción dos encoros e os desvíos artificiais da auga provocaron profundos cambios no seu hábitat natural, ademais de que especies de peixes foráneos dispersas paira a pesca deportiva capturan na actualidade moitos owens tui chuba. En consecuencia, esta subespecie, similar á loina dos nosos ríos, atópase en grave perigo.

Non son, con todo, as únicas causas do declive do tui chub Owens. O seu principal inimigo é o seu "irmán" ( Siphateles bicolor obesa ), subespecie da conca do río Lahontan máis ao norte. As dúas subespecies permaneceron separadas durante miles de anos, pero as construcións humanas hidráulicas leváronlles a atoparse nos ríos e lagos do val de Owens, producíndose una hibridación introgresiva. É dicir, aínda que estas dúas subespecies teñen capacidade paira reproducirse, hibridarse, os seguintes híbridos parécense máis á subespecie setentrional. Isto fai que na actualidade só queden tres poboacións naturais illadas do tui chub Owens (nas charcas artificiais hai outras catro poboacións salvadas a piques de perder). Ante esta grave situación, o chub Owens tui foi declarado "especie en perigo de extinción" nas Listas de Especies Ameazadas tanto de California como de EE.UU. paira poder pór en marcha plans de recuperación.

Una das diferenzas anatómicas entre estas dúas subespecies parece ser que o Departamento de Zoología e Ecoloxía da Universidade de Navarra e o Departamento de Pesca e Caza do Goberno de California abordaron o estudo morfológico das escamas (e algúns ósos mentais concretos) co fin de determinar o carácter subespecífico das poboacións. E entre centos de mostras de escamas procedentes das poboacións das dúas subespecies e das poboacións híbridas, apareceu a singular escamas da figura. Esta escamas, correspondente á liña sensorial que adoitan ter os peixes nos lados do corpo, ten una liña metaforicamente distorsionada polo azar e a caprina da natureza. Está a preguntarnos o destino da subespecie?

Foto: Pedro Mª Imaxe dixital tomada na lupa binocular (25x) por Leunda Urretabizkaia e Javier Madoz Arbea (Departamento de Zoología e Ecoloxía, Universidade de Navarra).