Doogie, ao super rato introducíronlle un xene que pode ter que ver coa intelixencia

1999/09/26 Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia

• Genetika
• Zoologia

Doogie era un rato normal de nacemento como os demais. Con todo, cando un grupo de científicos aceptouna, a súa vida cambiou. Cando os científicos producíronlle cambios no ADN, as reaccións das neuronas do cerebro tamén foron diferentes. Así que Doogie, con intelixencia, é un rato máis rápido que o resto de ratos. Destes ensaios extraéronse conclusións. "Os resultados obtidos parecen indicar que algúns dos trazos cerebrais dos mamíferos —intelixencia e memoria— poden cambiar".

A predición das conclusións da investigación xerou un escándalo. E é que a orixe xenética da mente é un tema que xera un gran debate, xa que entre outras cousas créase a posibilidade de denunciar o racismo.

O propio concepto de intelixencia pode resultar tamén perigoso, xa que se asocia a unha serie de características, algunhas difíciles de entender, como a creatividade, e outras máis concretas, como a capacidade de afrontar problemas. En todo isto, con todo, quedou claro que a intelixencia, se fose xenética, incluiría moitos xenes.

Doogie é máis rápido que o resto de ratos, iso tamén está claro. Por tanto, se o que se fixo cos ratos puidese facerse con seres humanos, os científicos creen que desta liña de investigación poden derivarse consecuencias beneficiosas paira os seres humanos. Din que se poderían desenvolver terapias paira afrontar dificultades de aprendizaxe e problemas de memoria, incluído o Alzheimer. Por iso, os investigadores xa se puxeron en contacto con empresas farmacéuticas que poden financiar a investigación.

As consecuencias dos ensaios que se están levando a cabo co súper rato foron máis aló, xa que ademais de solucionar os problemas, fálase de mellorar o que hai ou pode vir, é dicir, poderíase utilizar paira mellorar o rendemento dos que están sans ou paira mellorar o dos seus descendentes. Ambicións ambiciosas, sen dúbida. Con todo, o caso de Doogie, se cabe dicir claramente, tivo una soa conclusión de momento, xa que permite dar novos pasos na investigación da memoria.

Como crearon Doogie?

Como se comentou ao principio, o rato Doogie, mellor dito o tronco de rato, non se produciu por casualidade, xa que é o resultado dunha planificación profunda. Na última década os neurofisiólogos investigaron a molécula denominada NMDA. Esta sustancia atópase nos bordos das ramas longas das células cerebrais. A sustancia NMDA responde os sinais químicas emitidas polas células adxacentes, pero tamén debe recibir o sinal eléctrico da súa célula, que en caso contrario non responde. Os científicos creen que o NMDA ten moito que ver coa formación da memoria, aínda que non saben como se produce o fenómeno. Durante os ensaios co NMDA, os investigadores puideron comprobar que o bloqueo dos animais de laboratorio supón una perda de memoria e capacidade de aprendizaxe.

Neste último ensaio, ademais de traballar co NMDA, o investigador utilizou a sustancia NR2B. Esta sustancia é un dos compoñentes da molécula de NMDA e atópase no hipocampo. Como é sabido, no hipocampo fórmase una memoria a longo prazo e o hipocampo ten una gran vida nos animais novos, pero nos adultos non. Os investigadores introduciron o xene que produce a sustancia NR2B nos embriones dos ratos comúns, o resultado foi o tronco de rato bautizado como Doogie.

Aos ratos recentemente nados puxéronselles varios estudos paira medir a súa intelixencia: metelos nunha caixa e sen máis, darlles descargas eléctricas, volver dar a descarga eléctrica cando tocaba a campanilla… Cando se metían na caixa ou se lles notaba o medo de escoitar a campanilla. Os ratos comúns non aprenderon. Tamén fixeron probas cos ratos con menos violencia. Púxoselles diante dous xoguetes de plástico ata que se afixeron a ter os ratos diante. Despois cambiouse un e os súper ratos prestaron especial atención ao novo xoguete, mentres que os normais seguiron o anterior.

O que serve paira o rato Doogie, servirá paira os seres humanos? Esta é una das principais preocupacións dos investigadores. Segundo os autores do estudo, a molécula do NMDA humano é como a do NMDA doutros moitos animais, incluídos os ratos, polo que o seu papel no cerebro pode ser o mesmo. Non obstante o anterior, o equipo de investigadores do Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts non ten intención de experimentar con xenes humanos, entre os que se atopa a prohibición legal. No entanto, dado que os medicamentos que poden reforzar a actividade da molécula de NR2B son aceptables, xa solicitaron una patente paira ensaiar con este xene.

Se se fixeron súper ratos, algunha vez faranse súper nenos? Polo momento a pregunta non ten resposta, xa que do ensaio non se pode deducir que a intelixencia animal é a mesma que a humana, nin que a base xenética da mente sexa a única. Por tanto, a única materia de Doogie? Parece que a intelixencia, en certa medida, é algo biolóxico. Un sabe até que punto é biolóxico, pero estes ratos poden ser un paso importante no camiño de aprender que demos realizan os nosos xenes paira crear memoria e formar intelixencia.

Publicado en 7