Imprimir vida

2003/10/12 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia

• Osasuna
• Medikuntza

A principal diferenza coas impresoras convencionais será a composición da tinta.

Os transplantes seguen dando moitos problemas inmunológicos e no futuro non terá moito sentido a substitución dun órgano enfermo por transplante. Así o afirman os inventores desta impresora tan especial.

A verdade é que este problema non é novo, os biólogos levan anos tratando de crear órganos enteiros nos laboratorios. Por exemplo, coa intención de coller as células do corazón do paciente e crear un novo corazón. De feito, as propias células son as que presentan maior similitude inmunológica cos seus órganos. Pero esta vez é una técnica totalmente nova que presentaron os americanos, que queren crear cunha impresora de chorro de tinta.

Sen tinta negra

A principal diferenza coas impresoras convencionais é a composición da tinta. Substitúe a tinta normal por células, as nosas células. Crecen as células da persoa enferma e con iso preparan a ‘tinta’. É fácil meter en cartuchos especiais de tinta da impresora... e imprimilo.

O crecemento das células no laboratorio é relativamente sinxelo, pero os órganos son moi difíciles. Os máis atrevidos afirman que será a revolución do medicamento.

Curiosamente, creou esperanza na enxeñaría de órganos. De feito, no laboratorio é fácil duplicar o ADN e multiplicar as células. Pero crear estruturas máis complexas, desenvolver tecidos e órganos, por exemplo, ten grandes dificultades. Con todo, quen estudaron a nova técnica teñen claro que en 10 anos poderanse imprimir órganos enteiros: fígado, ril ou case calquera órgano enfermo.

En tres dimensións

Outra diferenza respecto das impresoras convencionais do noso fogar. Os órganos humanos teñen una estrutura tridimensional e a impresora, en lugar de imprimila en dúas dimensións, terá que traballar en tres dimensións paira dar forma ao corazón, ao páncreas ou a calquera outro órgano.

Paira iso, os investigadores estadounidenses han utilizado un xel especial que, dalgunha maneira, cumpre a función de estadas. Desta forma, as células que flúe a impresora distribuiranse en función da forma deste molde, xa que para que o órgano sexa funcional é importante a posición espacial que ocupan os distintos compoñentes do órgano.

De feito, é un xel moi especial. Paira evitar reaccións inmunológicas adversas, una vez creado o órgano, degradarase a estancia, quedando unicamente as células do paciente. Un problema é que si se retira demasiado pronto a habitación que fai traballos de estada, debido ao peso, pódese producir una caída do órgano recentemente creado. Por iso, están a probarse sustancias que reforzan a estrutura do órgano. A proba realizouse cunha proteína simple que aparece na pel do corpo, o colágeno. E, polo momento, os resultados son bos, están a conseguirse órganos cada vez máis fortes.

Canon e Hewlett-Packard participaron no deseño destas impresoras especiais. Tiveron que adaptarse á nova función e seguindo as instrucións dos investigadores desenvolveron o aparello de impresión de órganos vivos. De momento, conseguiron crear órganos de cinco centímetros de diámetro e seguen traballando seriamente na mellora da técnica.

Do mesmo xeito que as impresoras da nosa casa fan debuxos multicolores, os que van imprimir os órganos terán que facer complexos mosaicos celulares. Hai que ter en conta que os nosos órganos non están formados por un único tipo de células. Existen células que cumpren funcións moi diferentes e nos cartuchos da impresora haberá que introducir un gran número de tipos de células se se quere imitar esa complexa estrutura de cada órgano.

Como alimentar os órganos

Algúns investigadores creen que a substitución dos órganos enfermos pode frear o envellecemento humano.

Pero aínda hai algo que non se conseguiu: una boa circulación de sangue. En definitiva, as redes complexas e tridimensionales dos vasos sanguíneos atravesan os órganos no noso corpo. Os alimentos e o osíxeno tamén deben chegar á célula máis afastada e, a medida que se van introducindo no órgano, as veas se ramifican e refinan paira chegar a todas as células.

Os responsables da investigación están convencidos de que esta impresora será capaz de xerar veas, arterias e capilares. Pero até agora non conseguiron que se produza un intercambio de nutrientes e osíxeno entre vasos e células. Non saben como imprimir as estruturas finais dos vasos sanguíneos, os extremos finos dos vasos nos que se produce este intercambio. E sen nutrientes e osíxeno as células sobreviven moi pouco; morren rapidamente e os órganos deixan de ser funcionais. Non é esaxerado afirmar que a rede de circulación sanguínea é nestes momentos o maior desafío da técnica de impresión dos órganos.

A pesar das dificultades, resulta moi atractivo poder crear órganos con esta impresora especial. Algúns teñen como obxectivo alargar a nosa vida substituíndo aos órganos enfermos a medida que se van envellecendo; os máis atrevidos afirman que se podería crear una especie inmortal. A pesar de que non se lograse imprimir os órganos de forma eficiente, os científicos trouxeron ideas que nunca imaxinou a ciencia ficción. Non é pouco.

Publicado en 7K.