"Atopar o segundo pulsar foi o momento de eureka"

"Atopar o segundo pulsar foi o momento de eureka"
Naquela época acabamos de entender que os quasares estaban moi lonxe. Sabiamos que eran fontes de radio fortes, e por iso queriamos saber como eran tan fortes. Tiñan que ter moita luz. Por iso parecéronnos moi interesantes, un tema punteiro. Pero non coñeciamos moitos quasares. E o meu director de tese díxome que Antony Hewish tiña una maneira de atopar máis quasares. Paira iso tiñamos que construír un radiotelescopio. Nós tiñamos que facelo manualmente. E así empezamos. E aquel telescopio, como nós usabámolo, resultou moi apropiado paira buscar pulsares. Pero, claro, naquel momento non sabiamos que existían pulsares. Nin rastro!
A radioastronomía é completamente diferente. Durante o día, o Sol non ten tanta forza no ceo. Si tivésemos ollos de radio, o Sol non se vería tan brillante e poderemos ver as estrelas e galaxias que ten detrás. Por tanto, en radioastronomía pódese traballar tanto de día como de noite. As nubes tampouco son paira este problema: as ondas de radio atravesan as nubes. Por tanto, nun clima como o noso, tanto en Gran Bretaña como aquí, pódese traballar en radioastronomía.
O problema é que son interferencias, teléfonos móbiles, fornos microondas, etc. Todas estas ferramentas xeran ondas de radio. E si o radiotelescopio é sensible, a captura. Por iso, estamos obrigados a estar lonxe das cidades e lugares con moita xente.
Estabamos preto de Cambridge, pero no exterior. Naquela época non había tantas interferencias, era máis fácil. E, con todo, había un problema paira nós.
Non, é certo. Parecía una instalación agrícola. Neste caso crecen plantas. En Gran Bretaña crecemos lúpulo en soportes similares. Por tanto, non emitía un radiotelescopio. Pero hai un gran radiotelescopio... bo, xa era, feito a man e con forma de manual.
Iso é. As antenas vellas de televisión eran algo parecido. Pero no noso telescopio, en lugar de ter una antena, tiñamos uns 2.000, todos unidos entre si mediante cables. Utilizamos os cables de cobre. O cobre era moi caro, como agora, e por iso alguén nos roubou o cobre. Viñeron con Kuter e levaron todo o cobre.
O primeiro sinal era moi curiosa e resultounos moi difícil crer que viña do espazo. Nestes casos pensas que o equipo fallou dalgunha maneira ou que sufriu una interferencia. Pero logo confirmamos que non era una interferencia nin un fallo do equipo. Outro telescopio do observatorio tamén recibiu o sinal. E aos poucos démonos conta de que calquera cousa era a fonte estaba na Vía Láctea, máis aló do Sol, máis aló dos planetas, pero na Vía Láctea. Parecíalle una estrela. E logo, tres ou catro semanas máis tarde, atopei una segunda noutra dirección. E entón empezamos a pensar que podía ser un novo tipo de estrela cando descubrimos o segundo. Unhas semanas máis tarde descubrimos un terceiro e un cuarto. Era outro tipo de estrela, pero non sabiamos como.
É moi difícil saber que facer cando tes una só sinal. Dificilmente vas convencer a ninguén diso. A xente dirache que foi un fallo do equipo ou algo que non tiveches en conta. Por iso, o mellor foi atopar o segundo. Ese foi o momento da eureka, atopar o segundo.
Foi de broma. Ese 1 "" nome foi una broma; temos tamén LGM2, 3 e 4, e non hai catro hombrecillos verdes que envíen sinais a leste citrín Planeta Terra con esa tola frecuencia e mediante unha técnica sen sentido. O nome era broma, pero agora arrepíntome de facer esa broma.
Iso é. Teóricos tolos si, xa habían devandito que podía haber estrelas deste tipo, pero que non podían verse. Ninguén lles fixo caso. Pero tiñan razón.
Non. Tardamos seis meses en descubrilo. A primeira pulseira atopámola na nebulosa do Cangrexo. E puxémolo en detalle, ata que puidemos ver como o pulsar retárdase aos poucos. Se se retarda un pulsar, significa rotación. Se estivese a vibrar, co tempo aceleraríase. Pero el estábase retardando e por tanto virando. Debía ser una estrela de neutróns. Con todo, tardamos seis meses en chegar a esta conclusión.
O nome pulsar foi inventado por un xornalista científico. Cando publicamos, o artigo do primeiro pulsar suscitou gran interese e tivemos que facer moitas entrevistas. Uno dos entrevistadores era o diario Daily Telegraph, Anthony Michael. El preguntounos: "Como chamades a esta cousa?" Nós nin sequera pensamos niso. O nome quasar xa existía e el propuxo pulsar. Una estrela que emite pulsos de radio: un pulsar. Escribiu na lousa paira ver o aspecto da palabra e estaba ben. E quedou co nome de pulsar.
Rosalind Franklin morreu moi novo. Cando o seu traballo foi premiado co premio Nobel, estaba morto. Se estivo vivo, non se se lle deron o premio ou non. Só podemos especular. Por unha banda, o premio Nobel non se concedeu a moitas mulleres. Pero doutra banda, na miña xeración non eramos moitas mulleres investigadoras. Espero que no futuro haxa moito máis.
Si é posible. Seguramente terás razón por como estaban as cousas.
--> A historia de Jocelyn Bell Burnell atoparala na páxina 40.
--> Ver entrevista a Teknopolis.
--> Escoita en Nortekon Ferrokarrilla.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian