Berogailua piztu edo ez piztu, hortxe dago koska

Landare bat odol berokoa denik ezin da esan, baina Symplocarpus foetidus berotu egiten da hotz egiten duenean. Berotzea ikertzen hasi, eta tenperaturaren datuak kaotikoak zirela iruditu zitzaien ikertzaileei, zentzurik ez zutela, alegia. Orain, ordea, aurkitu diete logika datu horiei.

Ez da erraza izan Symplocarpus foetidus-ek kanpoko tenperaturaren aurrean daukan jokamoldea ulertzea. Horretarako, datu-zerrenda luzeak eta konplikatuak interpretatzeko erabiltzen den eredu matematiko bat erabili behar izan dute —ekosistemak edo eguraldia aztertzeko erabiltzen dena—. Eta eredu matematiko horri esker jakin dute landare horren jokamoldea uste baino sinpleagoa dela: termostato baten gisan jokatzen du; gehiegi berotzen denean, berokuntza-sistema itzali egiten da. Beraz, etxeko berogailuaren edo labearen antzera jokatzen du.

Zer eredu matematikori jarraitzen dion badakite, beraz. Orain, berotze hori eragiten eta kontrolatzen duen mekanismo biologikoa aurkitu beharko dute.

Argazkia: Toronto Field Naturalists.

Rementeria Argote, Nagore

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa Kimika Zientziak ikasi zituen Euskal Herriko Unibertsitatean eta zientziaren eta teknologiaren dibulgazioan ari da 2003ko otsailetik Elhuyar Fundazioan.

Elhuyar Zientzia eta Teknologia aldizkarian erredaktore lanak egiteaz gain, irratian ere aritu izan da: aurkezle gisa egin zituen hainbat urte Euskadi Irratiko Norteko Ferrokarrillean Guillermo Roarekin batera.  Gaur egun Teknopolis telebista-saioko erredaktorea da,  ETBrentzat Elhuyar Fundazioak ekoizten duen saioan.

Buletina

Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian

Bidali

Botanika