A alta velocidade, máis lento

2008/01/27 Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

• Fisika

Pois se alguén pensa iso, está equivocado. E non o digo eu, díxoo o propio Einstein en 1907 cando presentou a súa particular teoría da relatividad. Deu varios exemplos paira ilustrar a súa teoría. Una delas é que temos dous reloxos sincronizados. Supoñamos tamén que un é enviado a realizar unha viaxe á velocidade da luz e o outro a deixamos na Terra. Cando volva, o reloxo que estivo á velocidade da luz chegará atrasado respecto ao outro. É dicir, haberá menos tempo paira o reloxo que estivo preto da velocidade da luz.

Demostrar o proposto

O devandito por Einstein foi probado agora por uns físicos da Universidade de Manitoba a través dun experimento que propuxo o propio Einstein.

O experimento está relacionado cos iones. Os átomos – e os iones, loxicamente, ao ser átomos cargados interactúan coa luz que lles chega –, reflicten una parte e absorben outra. A luz absorbida achega enerxía aos átomos, excítaos. Con todo, os átomos tenden a retornar a un estado non excitado e emiten esa enerxía excedentaria en forma de raios dun tipo ou outro (o que emiten pode ser luz visible, infravermella, ultravioleta ou calquera outro).

O movemento dos raios é ondulado, é dicir, móvese cíclicamente arriba e abaixo, como as ondas do mar. Dependendo do tipo de luz, as ondas desprázanse máis ou menos rápido e a esa velocidade denomínaselle frecuencia (é basicamente o tempo que tarda en pasar dúas veces dunha determinada posición do movemento ondulatorio).

En base a todo iso, Einstein propuxo probar a súa teoría: si un ion acelérase a gran velocidade, o tempo retardaríase paira o ion. En consecuencia, o movemento das ondas que emitiría devandito ion tamén se retardaría, é dicir, diminuiría a frecuencia das ondas.

Por suposto, Einstein non podía demostrar a súa teoría porque coa tecnoloxía da época era imposible realizar este tipo de medicións. Agora temos aceleradores de partículas. Estes instrumentos permiten acelerar as partículas cargadas, como os iones, até alcanzar velocidades moi elevadas.

O equipo de Manitoba utilizou este instrumento paira acelerar os iones de litio até alcanzar o 6% da velocidade da luz (até 18.000 quilómetros por segundo! ) Excitouse entón os iones mediante raios láser e mediuse a frecuencia da luz emitida. E vaia! Observouse que a frecuencia da luz emitida polos iones era menor que a emitida en condicións normais, é dicir, cando non están acelerados.

Ao realizar os experimentos, os científicos teñen en conta o "risco" de obter os resultados que obteñen por azar ou por casualidade. É dicir, pode ocorrer que os experimentos que se están realizando axústense á crenza anterior ou aos resultados esperados por casualidade ou azar e non porque a hipótese sexa correcta.

Paira deixar de lado a influencia do azar, repiten os experimentos unha e outra vez e comparan todos os resultados obtidos. O equipo de Manitoba tamén o fixo. Os resultados obtidos indican que o experimento realizado ten una única alternativa de dez millóns paira ser incorrecto ou dependente do azar. Que marca! Todos os días temos a oportunidade de aprender algo novo.

Publicado en 7K.