Espezie bakoitzak funtzio jakin bat du ekosistemaren sare konplexuan, eta, hortaz, erabat interdependenteak gara bizidunak. Etengabe geratzen da agerian, esaterako, gizakion osasuna, animalien osasuna eta ingurumenaren osasuna elkarren mendeko direla. Bat ez dagoenean osasuntsu, besteek ere pairatzen dituzte ondorioak. Ideia hori transmititzen du Osasun Bakarraren kontzeptuak, Munduko Osasunaren Erakundeak proposatua. Kontzeptu hori dibulgatzeak lagundu dezake gizarteak interdependentziaren ideia beregana dezan eta bioaniztasuna planetaren bizitza-asegurua dela barnera dezan.
Alabaina, Osasun Bakarraren kontzeptua modu nahiko antropozentristan erabiltzen da sarri, giza osasuna bermatzea bakarrik helburu dela. Diskurtso horietatik aldendu eta kontzeptuan ingurumen-etika barneratzeko beharra aldarrikatzen dute zientzialariek. Hain zuzen, Osasun Bakarraren kontzeptuak bere baitan biltzen ditu hainbat ideia bereizezin:
Batetik, osasuna ondasun unibertsaltzat hartzea eskatzen du. Osasuna ez da gizakiei bakarrik dagokien eskubidea; beste espezieei, ekosistemei eta etorkizuneko belaunaldiei ere badagokie. Osasun publikoek giza populazioen osasunean jartzen dute arreta; Osasun Bakarrak, berriz, gizakien, animalien, landareen eta ingurumenaren arteko osasun-banaketa justua bilatzen du. Alegia, oreka ekosoziala.
Bestetik, ekitate soziopolitikoa eta multikulturala ere eskatzen du: pertsona guztiek dituzte eskubide eta aukera berak. Osasun Bakarrak ez du zentzurik bazterretan geratzen diren komunitate eta ahotsekiko konpromiso sendoa hartzen ez badu.
Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapeneko, Turismoko eta Landa Inguruneko Departamentuak sustatu eta finantzatutako proiektua.
Elhuyar Zientzia
