Artikuluak

Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2024/09/24 Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu ditu nazioarteko astronomo-talde batek. Bi zorrotada dira, eta …
Neke kronikoaren sindromea ebaluatzeko protokolo oso zehatz bat sortu dute

Elhuyar aldizkaria

2024/09/20 Neke kronikoaren sindromea duten pazienteak ebaluatzeko protokolo zehatz bat sortu dute. Izan ere, askotariko sintomak …
Quarken korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz

Elhuyar aldizkaria

2024/09/19 Quarken arteko korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz, LHCren ATLAS detektagailuan. Nature aldizkarian eman dute lorpenaren …
Lurrak Ordoviziar garaian eraztunak izan zituela ondorioztatu dute

Elhuyar aldizkaria

2024/09/18 Duela 446 milioi urte inguruko kraterrak aztertuta, ikertzaileek ondorioztatu dute Lurrak eraztun-sistema bat izan zuela, …
Metano-isuriak inoiz baino azkarrago ari dira handitzen

Elhuyar aldizkaria

2024/09/17 Atmosferako metano-kontzentrazioa inoiz baino gehiago handitu da azken bost urteetan, eta gaur egun atmosferara isurtzen …
Osasun Publikorako patogeno arriskutsuenen agerraldiei aurre hartzeko markoa argitaratu du OMEk

Elhuyar aldizkaria

2024/09/16 Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) 2017an argitaratu aldiz osasun publikorako arriskurik handiena duten patogenoen lehen zerrenda. …
Aire-kutsaduraren eraginez antibiotiko gehiago erabiltzen da

Elhuyar aldizkaria

2024/09/13 Aire-kutsatzaileekiko esposizioa antibiotiko gehiago erabiltzearekin lotuta dagoela erakutsi du Kataluniako hamaika hiri handienetan egindako ikerketa …
Euskarazko adimen artifizialerako eredu neuronal berria aurkeztu du Oraik

Elhuyar aldizkaria

2024/09/12 Euskara idatzia ulertzea eta sortzea eskatzen duten adimen artifizialeko sistemetarako eredu neuronal libre berriena garatu …
Gizakietan izurriak eragiteko gai diren birusak aurkitu dituzte larrutarako animalien haztegietan

Elhuyar aldizkaria

2024/09/11 Txinan, larrugintzarako hazten diren mapatxe, bisoi eta arratoi musketadunen haztegietan egindako ikerketa batean, birus arriskutsu …
Sagu bizien larruazala garden bihurtzea lortu dute, koloratzaile baten bidez

Elhuyar aldizkaria

2024/09/06 Standford unibertsitateko (AEB) ikertzaileek frogatu dutenez, larruazala garden bihurtzen da, tartrazina koloratzaile arrunta emanda. Hain …
Hormonekin tratatutako gizon transen erantzun immunitarioa gizon zisenaren antzekoa da

Elhuyar aldizkaria

2024/09/05 Hormona-terapia jaso duten gizon transen erantzun immunitarioa aztertu dute Suedia, Frantzia eta Erresuma Batuko ikertzaileek …
Mediterraneoko espezie gehienak desagerrarazi zituen fenomeno geologiko batek duela 5,5 milioi urte

Elhuyar aldizkaria

2024/09/04 Orain dela 5,5 milioi urte inguru, mugimendu tektonikoek Mediterraneo itsasoa eta Ozeano Atlantikoa banatu zituzten. …
Adimen artifizialeko tresna bat sortu dute, minbizia eta infekzio biralak detektatzeko faserik goiztiarrenean

Elhuyar aldizkaria

2024/09/03 Adimen artifiziala eta teknologia mikroskopiko berriak konbinatuta, tresna bat sortu dute zelula arruntak bereizteko minbizi-zeluletatik …
Birusak lagun elikagaien segurtasunean

Elhuyar aldizkaria

2024/09/02 Elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasunei aurre hartzeko, gaixotasun horiek eragiten dituzten bakterioen aurkako birusak erabiltzeko …
Bihotz bereziak, arreta berezia

Elhuyar aldizkaria

2024/09/02 Gure gorputza makina biziki osoa eta efizientea da; bihotza, makina horren motorra. Batzuetan, ordea, motorra …