Descubrimentos sucesivos paira comprender a evolución da nosa especie

2018/03/01 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia | Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Paleontologia
• Eboluzioa
• Arkeologia

Publicáronse tres importantes investigacións arqueolóxicas en moi pouco tempo. O primeiro é da cova de Misliya (Israel). O estudo dos dentes e ferramentas humanos de 177.000-194.000 achados no lugar concluíu que son os restos máis antigos do home moderno fóra de África. A segunda investigación levouse a cabo no xacemento de Attirampakkham, na India. Alí atoparon una serie de ferramentas de características do Paleolítico Medio, ferramentas de pedra fabricadas coa técnica Levallois, que calcularon aos 385.000 anos. Por último, publicáronse os resultados do primeiro estudo de “O home de Pequín”. É un estudo dos dentes dun homo erectus, moi útil paira comprender como foi a evolución humana en Extremo Oriente.

Os máis antigos fóra de África

Até agora pensábase que os humanos modernos saíron por primeira vez de África fai 90.000 a 120.000 anos. Os restos atopados na cova de Misliya son máis antigos. Por tanto, conclúen que saíran antes do que pensaban. A nova data coincide co que os xenéticos sinalaron, xa que se calcula que fai uns 220.000 anos saíron.

Joseba Ríos Garaizar, investigador do Centro de Investigación sobre Evolución Humana (CENIEH), considerou importante o descubrimento: “Avanza case 80.000 anos a saída do home moderno. Isto significa que terían 80.000 anos máis de contacto cos neandertales “.

“A xenética demostrou que a principal mestura entre neandertales e humanos modernos produciuse bastante antes de que o home moderno chegase a Europa, e o posible escenario sitúase en Oriente Próximo”, explica Ríos. Oriente Próximo foi o maior corredor paira as migracións de homínidos ao longo do Pleistoceno. Os homes modernos, neandertales de Europa, chegaron desde África, e nesa viaxe estiveron presentes as dúas especies durante 150.000 anos, segundo o novo estudo.

Os investigadores afirmaron que os humanos da cova de Misliya usaban a industria lítica de Levallois, polo que son os vestixios máis antigos dos homes modernos que usaban esta tecnoloxía. “Levallois é una técnica moi controlada. As puntas eran finas e de boca moi afiada, cunha técnica moi planificada e unhas normas de traballo fixas.

Foi un gran avance tecnolóxico xa que se conseguía una produción sistemática. Na aparición deste salto tecnolóxico pomos a fronteira entre o Paleolítico Inferior e o Medio”, explica Ríos. “Esta investigación servirá paira pór orde nas industrias do Próximo Oriente, paira desentrañar o que fixeron os neandertales ou os humanos modernos, xa que naqueles tempos as dúas especies eran moi similares tecnoloxicamente”.

Hai poucas pegadas de seres humanos modernos arcaicos, polo que é moi complicado analizar a súa orixe, a súa cultura e as súas migracións. Segundo Ríos, “esta investigación puxo un novo fito paira ir comprendéndoo”.

O ocorrido en Asia é clave

Inmediatamente despois da publicación da investigación do xacemento de Mysliya na revista Science, publicouse en Nature outra investigación. En concreto, referíase a algúns instrumentos do xacemento de Attirampakkham (sueste da India). Segundo o estudo, estas ferramentas presentan características propias do Paleolítico Medio, algunhas delas fabricadas coa técnica Levallois.

A investigación xerou una serie de preguntas, xa que as ferramentas calculan que teñen 385.000 anos de antigüidade, e todas as evidencias até o momento apuntan a que o home moderno aínda non chegou a Asia. Existen, por tanto, dúas posibilidades: estas ferramentas son fabricadas polo home moderno, polo que se estendeu por Asia moito antes do que pensaban; ou os seus seres humanos desenvolveron esta técnica, na mesma época que os homes modernos africanos e os neandertales europeos.

Paira Rios, esta segunda hipótese é a máis prudente e ao seu favor mostráronse tamén os investigadores de Attirampakkham. “Non hai indicios paira pensar que houbo una migración tan temperá dos que tiñan esta tecnoloxía fóra de África. As máis antigas son as de Misliya polo momento, e no futuro é posible que se atopen aínda máis vellas, pero polo momento non existen”, explica Ríos.

Ademais, parécelle lóxico que os seres humanos que alí habitaban desenvolvan por si mesmos a técnica Levallois, que tamén ocorreu noutros lugares: “Esta técnica pode ser considerada como continuación da cultura Acheuliana. O acheuliense é do Paleolítico inferior, utilizado paira obter os dous rostros. A técnica Levallois, pola súa banda, utilizábase paira sacar os pantalóns e require una complexa mentalidade e organización. Por iso é polo que sexa considerada como característica do Paleolítico Medio. Pero a evolución non é directa e continua, non é tan simple. E aínda que hai quen relaciona a técnica Levallois co home moderno, eu creo que iso non está do todo claro e non é correcto”.

Así, Ríos cre que os instrumentos de Attirampakkham poderían ser o resultado do desenvolvemento local.

En calquera caso, está claro que coñecer que pasou en Asia será clave paira comprender a evolución humana. Neste sentido, o estudo dos dentes do “Home de Beijing” tamén proporcionou datos significativos paira coñecer o Homo erectus. Ríos: “Moitas pezas da historia do noso pasado están en Asia e aínda non as atopamos”.