Cegador das orquídeas

2002/02/17 Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Botanika

As orquídeas son una familia vella e extensa. Flores de tres pétaos. De momento identificáronse preto de 40.000 especies, aínda que se estima que aínda quedan miles de especies por descubrir. Aínda por riba, o ser humano, mesturando especies, creou outros 100.000 híbridos nos laboratorios.

Trátase dunha familia tan extensa, de todos os tamaños e cores. Desde medidas microscópicas até cheas de flores do tamaño do balón de fútbol. E non digamos nas cores, todos exóticos, pero similares ningún. O xénero Drácula, por exemplo, é de cor vermella escuro, pero a maioría ten varias cores: verde escuro con granate, marfil con rosa intenso, pétalos amarelos con punta de cor púrpura… todas as combinacións, tanto simétricas como totalmente mesturadas. Aínda é una orquídea só literaria: a orquídea negra.

Con tanto tamaño e cor non se espera menos das formas. "As diversas formas destas plantas provocan fascinación. Aseméllanse a paxaros, lagartos, insectos, mulleres, homes, etc. Ás veces parecen un fervente loitador e ás veces un pallaso que provoca risa", dixo o botánico Jakob Breyne en 1678.

Mestura froito do tipo de reprodución

A razón de que as orquídeas teñan formas, cores e tamaños tan diferentes é a súa forma de reprodución. A maioría das especies de orquídeas non se autopolinizan e así se mestura o material xenético. Charles Darwin aseguraba que as plantas complexas na loita pola supervivencia perduran mellor que as de polinización simple, ao mesturar información xenética, xa que teñen máis posibilidades de adaptarse ás novas situacións.

Paira transportar o pole dunha planta a outra utilízanse o vento, as aves, as bolboretas ou as abellas. Por iso, as plantas deben ter a forma adecuada paira gardar o pole nun lugar que poida ser arrastrado polo vento ou ser atractivas paira os insectos.

A maioría das orquídeas non se autopolinizan, nin sequera cando o seu pole aplícase artificialmente. É máis, paira algunhas especies o seu pole pode ser veleno ao chegar ao xardineiro. Sen poder de atracción de insectos as orquídeas desaparecerían, pero debido a máis dun truco de atracción non ocorreu.

Moitas orquídeas conseguiron parecerse moito ao seu insecto máis querido. Os insectos machos, na denominada femia da súa especie, descansan sobre a flor e móllanse polo pole. Ao facer o mesmo baleiro por segunda vez deixan o pole da primeira flor sobre o segundo. É dicir, a flor é máis prudente que o propio insecto.

Outras especies de orquídeas teñen forma de presa do insecto. Os botánicos chaman a este fenómeno pseudoantogonía. O insecto, mesturado, ataca á flor e nesa loita inútil móllase co pole.

Outras especies presentan un label que se pecha ao achegar a abella. A súa intención é fregar a abella coa polea, non matala. A abella, paira escapar da parte posterior da planta, vese obrigada a pasar por fíos revoltos empapados de pole, conseguindo así a flor o seu obxectivo.

Outras orquídeas segregan o néctar ou perfume que atrae a pequenos insectos. Non creas que o perfume sempre é un cheiro agradable! Algúns poden ter cheiro a carne podrecida, pero tamén a chocolate, e mesmo a flores apreciadas polos insectos.

Atractivo sen medidas

As orquídeas non só atraen insectos e aves, senón que fascinaron a moitas persoas pola súa cor, cheiro ou outras curiosidades. Pero, segundo un artigo publicado en 1906, o encanto das orquídeas baséase en chegar a lugares nos que crecen. Orquídeas en lagos con enfermidades comúns, bosques tropicais, lugares remotos onde habitan os indíxenas, etc. atopáronse, por tanto, una boa función paira os aventureiros.

Os anos máis prósperos do descubrimento das orquídeas Desde mediados do século XX. Foron até principios do século XX. Naquela época, o que se presentaba paira este traballo debía ser forte e valente, xa que fora
na aventura pero non había ningunha certeza de volver.

Actualmente o comercio de orquídeas move 10.000 millóns de dólares ao ano e una planta rara pode custar 25.000 dólares. Tailandia é o maior exportador de orquídeas. Ademais de exportar plantas, obtén un ingreso de 30 millóns de dólares coas flores que vende paira facer lotes de flores e usalas en vestidos.

Tan caro como comprar orquídeas é coidalas. Hai coidadores especializados en orquídeas e residencias paira orquídeas. A eles leva a orquídea que aínda non deu a flor e cando a flor salgue o dono lévaa a casa para que a mostre. Algúns coleccionistas teñen máis dunha planta na residencia e poden chegar a pagar 2.000 dólares mensuais.

Está claro que paira facer a colección de orquídeas é imprescindible ser con diñeiro, e si son casos coñecidos. Entre outras cousas, Charles Darrow, inventor do Monopoly, xubilouse aos 46 anos paira dedicarse á colección de orquídeas co diñeiro que gañou grazas ao xogo. O fundador de Japan Airlines fixo o mesmo. Michihiro Fukashima, canso do mundo dos negocios, retirouse moi novo e, tras deixar todas as súas accións en nome da súa muller, abandonou todas as relacións e trasladouse a Malaisia coas súas 2.000 orquestras.

Publicado no suplemento Estación de Gara.