Fisika artikuluak

g-2 esperimentuaren emaitzek ez dute Oinarrizko Partikulen Eredu Estandarra (SM) kinka larrian jarriko eta «anomalia» desagertuko da

Elhuyar aldizkaria

2025/07/01 Oinarrizko Partikulen Eredu Estandarra (SM) funtsezko partikulak eta horien arteko elkarrekintzak deskribatzeko teoria onartuena da, …
Zenbaki aleatorioak sortzeko sistema ziurtagarri bat garatu dute, kuantikan oinarritua

Elhuyar aldizkaria

2025/06/11 Zenbaki aleatorioak sortzeko sistema guztiz trazagarri eta ziurtagarri bat garatu dute. Kuantikoki korapilatuta dauden fotoietan …
“Zientzialaria izatea pribilegio bat da, eta horrek ardura bat dakar”

Elhuyar aldizkaria

2025/06/01 DIPCko bere bulegoan izan da elkarrizketa. Argazkilaria lanean hasi denean, arroparengatik desenkusatu da [kirol-jertse bat …
"Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea"

Elhuyar aldizkaria

2025/03/07 Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko …
Mekanika kuantikoaren lehen oinarrien 100. urteurrena

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 2025ean, ehun urte betetzen dira mekanika kuantikoaren lehen oinarriak proposatu zirenetik. Efemeride horren harira, UNESCOk …
Inoiz detektatu den energia handieneko neutrinoa behatu dute

Elhuyar aldizkaria

2025/02/12 Inoiz detektatu den energia handieneko neutrinoa hauteman du nazioarteko ikertzaile-talde batek. Hain zuzen, orain arte …
"Unibertso txikiak egiten ditugu, ea antzik duten benetakoarekin"

Elhuyar aldizkaria

2024/12/06 Lurdes Ondaro Mallea fisikaria da, eta kosmologia konputazionalean ikertzen du. Aitortu duenez, ordea, txikitan ez …
Grabitateak aurreikusi bezala jokatzen du eskala kosmikoan ere

Elhuyar aldizkaria

2024/11/21 Grabitateak erlatibitate orokorraren teoriak aurreikusi bezala jokatzen du eskala kosmikoan ere. Ondorio horretara iritsi dira …
Atomoen nukleoen formak ezagutzeko metodo bat garatu dute

Elhuyar aldizkaria

2024/11/07 Nukleo atomikoen forma aztertzeko modu berri bat aurkitu dute, haien arteko energia handiko talkak eraginez. …
Argi ibili kuantikarekin

Elhuyar aldizkaria

2024/10/23 Imajina itzazu amonak logelako tiradorean gordetzen zituen urrezko eraztun, lepoko eta belarritakoak, urre-kolore distiratsu bereizgarri …
Arau berriak, jostailu berriak

Elhuyar aldizkaria

2024/10/23 Gizakiok luze aritu gara teknologiaren jolastokian. Betidanik, egia esan. Oraindik Homo sapiens bat bera ere …
Fisikako Nobela, adimen artifizialeko sistemen oinarria garatu zutenentzat

Elhuyar aldizkaria

2024/10/08 John J. Hopfield eta Geoffrey E. Hinton ikertzaileek jasoko dute Fisikako Nobel saria, sare neuronal …
Quarken korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz

Elhuyar aldizkaria

2024/09/19 Quarken arteko korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz, LHCren ATLAS detektagailuan. Nature aldizkarian eman dute lorpenaren …
Sagu bizien larruazala garden bihurtzea lortu dute, koloratzaile baten bidez

Elhuyar aldizkaria

2024/09/06 Standford unibertsitateko (AEB) ikertzaileek frogatu dutenez, larruazala garden bihurtzen da, tartrazina koloratzaile arrunta emanda. Hain …
Joan Feynman. Gizartearen legeen gaindi, zeruko legeak argitu

Elhuyar aldizkaria

2024/09/02 Aulki batean eserita, negarrez ari zen, erabat atsekabetuta. Zortzi urte zituen artean. Eta ezin zuen …