"Hori egin behar dugu: dakiguna atondu beharrean, ezagutzen ez duguna ikertu"

Big Bangeraino ez baina atzera eginez gero, gogoan dut karrera ikasten ari nintzela, geologia ikasgaian, pil-pilean zegoela plaka-tektonika. Orduan gailendu zen hipotesi iraultzaile hori. Horrek eragina izan zuen nigan. Gerora, niretzako mugarri nagusietako bat Rioko gailurra izan zen, kontserbazioari buruzkoa, 1992an. Izatez, aurrerago atera nituen artikulu bi biodibertsitateari buruzkoak Elhuyar aldizkarian. Eta urte haietan, Edward O. Wilsonek plazaratu zuen The diversity of life liburua. Ez du gaurkotasunik galdu, eta nire ikasle askok irakurtzen dute, urteak joan diren arren.

Wilsonek berak, liburu hori idatzi baino dezente lehenago, S = c A ^z formula zabaldu zuen, espezie-kopurua (S) azalerarekin (A) erlazionatzen duena. Kontua da formula horrek, aintzat hartuz oihanetako atzerakada izugarria, aurreikuspen erabat ilunak dakarzkigula: lurralde natural baten azalera hamar aldiz murrizten denean, espezieen erdiak desagertuko dira, guk jakin gabe ere. Horizonte lazgarria aurresan digu 2022rako, apokaliptikoa ia. Horrek zirrara handia eragin zidan orduan, eta egungo egunean ere, ez baitira habitat-galeraren joerak zuzendu, eta magnitude berean jarraitzen dute espezie-galeraren kalkuluek.

Eta gero Ferdinando Boeroren artikulua dago [ The Study of Species in the Era of Biodiversity: A Tale of Stupidity ]; beste mugarri bat. Artikulu horretan Boerok erakutsi du politika zientifikoan egon direla bihurgune batzuk, eta biodibertsitatea helburu izanda ere, dirua beste bide batetik doala. Horren ondorioz, zientzialari gazte batentzat suizidio profesionala da taxonomista izatea, biodibertsitatean aditu izatea.

Biodibertsitatearen krisi bi ari gara bizitzen: espezieak galtzen ari gara (espezie-galeraren krisia), eta, aldi berean, biodibertsitatearen ezagutzaren krisia dugu, gero eta aditu gutxiago dugu eta horretan lan egiteko.

Ditugun datuetan oinarrituta, horizonte hurbil batean erdira edo etorriko da biodibertsitatea. Aurreikuspenak ikaragarriak dira, ileak tente jartzeko modukoak.

Boerok erakutsi duenez, biodibertsitaterako inbestimenduak ez dira bideratzen oinarrizko ikerketara, baizik eta jada badaukagun ezagumendua informatizatzera. Hor aipatzen ditu, adibidez, Tree of life eta horrelako programa erraldoiak. Baina horiek egiten dutena da dakiguna atondu, eta ez ezagutzen ez duguna ikertu. Eta hori da egin behar duguna, ezagutzen ez ditugun espezieak bilatu eta topatu, gure ignorantzia murriztu. Zenbat milioi espezie falta zaizkigu? Zenbat suntsituko dira ezagutu aurretik?