Astronomia artikuluak

Biziaren seinale izan litezkeen zantzuak topatu dituzte Marten

Elhuyar aldizkaria

2025/09/11 NASAren Perseverance roverrak iraganeko biziaren seinale izan litezkeen zantzuak aurkitu ditu Marten. Perseverancek iaz aurkitu …
Vera C. Rubin: Berdintasuna, materia iluna

Elhuyar aldizkaria

2025/09/01 Paperean gonadun silueta bat marraztu, moztu, eta behatokiko komun bakarrerantz abiatu zen. Ateko gizonezko irudiaren …
Eguzki-erupzio baten bereizmen handieneko irudiak lortu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2025/08/26 Eguzki-erupzio baten orain arteko irudirik zehatzenak lortu dituzte Daniel K. Inouye eguzki-teleskopioaren bitartez, H alfa …
Betelgeuse izarraren distira-aldaketen eragilea aurkitu dutela iradoki dute

Elhuyar aldizkaria

2025/08/18 Betelgeuse izar superrerraldoi gorriak aspalditik jaso du astronomoen arreta. Hain zuzen, hamargarren izarrik distiratsuena da, …
Vera C. Rubin behategiaren lehen irudiak aurkeztu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2025/06/23 Izarren hautsa, Trifida eta Aintzira nebulosak ageri dira Vera C. Rubin behategiak erakutsi duen lehen …
Izar-barra bat aurkitu dute Unibertsoa oso gaztea zeneko galaxia batean

Elhuyar aldizkaria

2025/05/22 Galaxia goiztiar batek izar-barra bat duela aurkitu dute ALMA eta JWST teleskopioekin egindako behaketekin. Izar-barrak …
James Webb teleskopioak CO2-a detektatu du eguzki-sistematik kanpo

Elhuyar aldizkaria

2025/03/20 James Webb espazio-teleskopioak eguzki-sistematik kanpoko planeta bateko karbono dioxidoa detektatu du, lehenengoz. Aurkikuntza HR 8799 …
Inoiz detektatu den energia handieneko neutrinoa behatu dute

Elhuyar aldizkaria

2025/02/12 Inoiz detektatu den energia handieneko neutrinoa hauteman du nazioarteko ikertzaile-talde batek. Hain zuzen, orain arte …
Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

Elhuyar aldizkaria

2025/01/02 NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen …
“Zientziaren balio soziala berreskuratu behar dugu”

Elhuyar aldizkaria

2024/12/01 Javier Armentia Fructuoso (Gasteiz, 1962) astrofisikaria da, eta Iruñeko Planetarioko zuzendaria izan da sorreratik (1990) …
Exoplaneta bat behatu dute Eguzkitik gertueneko izar bakanean

Elhuyar aldizkaria

2024/10/01 Astronomoek exoplaneta bat aurkitu dute Barnarden izarra orbitatzen; alegia, gure Eguzkitik gertuen dagoen izar indibidualean …
Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2024/09/24 Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu ditu nazioarteko astronomo-talde batek. Bi zorrotada dira, eta …
Energia iluna argitzeko leiho bat

Elhuyar aldizkaria

2024/09/02 Eredu onartuenaren arabera, unibertsoaren bi heren osatzen ditu; baina ez dakigu zer den. Energia iluna …
Ilargian magma-ozeano bat zegoelako ebidentziak aurkitu dituzte Hego poloan

Elhuyar aldizkaria

2024/08/23 Chandrayaan 3 misioko Vikram modulua Ilargiaren Hego polora iritsi eta urtebete igaro denean, eremu hura …
Jupiterren Orban Gorri Handiaren sorrera, adina eta bilakaera argitu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2024/06/17 Jupiterren Orban Gorri Handiaren behaketa historikoak aztertu dituzte XVII. mendeaz geroztik, eta eredu numerikoak garatu …