Boa ou mala dose

2009/07/12 Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

• Biokimika
• Osasuna
• Kimika

Podemos tomar a vitamina D bebendo leite. É imprescindible paira a saúde, pero hai que tomala con moderación; a partir de certa cantidade faise inocua

Tamba the Jaguar

Ademais da vitamina D, son numerosas as sustancias e compostos os que posúen esta propiedade. Si comemos, bebemos ou aspiramos de forma esaxerada, teñen un efecto tóxico sobre o noso corpo.

XVI. No século XX xeneralízase este concepto e Paracelso di: “Todas as sustancias son venenosas, non hai ningunha que non sexa venenosa. A dose é a que fai que a sustancia que tomamos sexa veleno ou medicamento”.

Sen xulgar se isto é certo ou non, está claro que algunhas sustancias son nocivas a partir de una doses. Por tanto, as organizacións de saúde pública determinan até que punto cada sustancia que pode chegar a ser venenosa é admisible en alimentos, redes públicas de abastecemento e medio ambiente.

Paira determinar estas concentracións ou doses experimentan con animais de laboratorio. Una determinada sustancia é tomada en diferentes concentracións e sometida a certos animais. Estudan a resposta dos animais paira coñecer a toxicidade deste tipo de sustancias a curto prazo.

“Todas as sustancias son venenosas, non hai ningunha que non sexa venenosa. A dose é a que fai que a sustancia que tomamos sexa veleno ou medicamento”. Así o dixo Paracelso (Foto: Ricardo).

En xeral, canto maior é a dose da sustancia, maior é o número de animais danados e maior é o dano que sofren. Como non todos os individuos son iguais, non responden da mesma maneira en pequenas doses, pero a medida que aumentan, os individuos máis fortes vólvense vulnerables.

Con todo, paira prexudicar aos seres vivos, as sustancias non deben estar necesariamente concentradas en alimentos, redes públicas de abastecemento ou medio ambiente. É posible que as pequenas doses dunha sustancia introdúzanse durante un período longo de tempo, e que una vez transcorrido ese tempo comecen a notarse danos. É o caso de quen beben auga contaminada polo chumbo.

Normalmente, nestas augas o chumbo atópase a concentracións moi baixas e no seu estado non produce ningún outro tipo de dano. O que pasa é que o noso corpo non é capaz de expulsar o chumbo e que imos acumulando cada vez que bebemos auga. A partir dun momento dado, a cantidade de chumbo que hai no noso corpo é bastante elevada paira empezar a causar dano.

Algunhas sustancias poden actuar como hormonas se se introducen no corpo. Se isto ocorre, acabamos coa regulación que fan as hormonas por si mesmas.

Noutras ocasións, as menores concentracións tamén provocan perturbacións, polo que non hai doses aceptables. Este problema prodúcese, por exemplo, con sustancias que imitan hormonas propias. Algunhas actividades do noso corpo, como o crecemento, a dixestión, a reprodución e o estado de ánimo, están reguladas por hormonas.

Deste xeito, cada certo tempo, ao aumentar a concentración de determinadas hormonas e diminuír a doutras, o corpo desempeña as súas funcións. Con todo, algunhas sustancias que non son xeradas polo corpo por si mesmas, pola súa composición ou pola forma que adquiren ou por calquera outra razón, poden actuar como hormonas cando se introducen no corpo. Se isto ocorre, acabarase a regulación.

Do mesmo xeito que ocorre no noso corpo, no resto dos animais e plantas tamén hai reaccións e respostas similares. Moitas destas reaccións, con todo, non as coñecemos porque aínda hai moito que investigar. A pesar de estudar moito, dificilmente chegaremos a coñecer a influencia de todas as sustancias que poidan ter un efecto tóxico.

Publicado en 7K.