Gauss, Carl Friedrich
1995/08/02 Azkune Mendia, Iñaki - Elhuyar Fundazioa | Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
(1777-1855)
Este prestixioso matemático naceu en Brunswick en 1777. Paira moitos é un dos científicos máis grandes da historia das matemáticas. Aínda era un neno vulto cando destacaron que os seus profesores tiñan una inspiración matemática. O conde de Brunswick fíxose cargo da súa formación e en 1795 incorporouse á Universidade de Gottingen. En xeral, case todo o publicado matematicamente entre 1797 e 1827 débese a el.
Aos vinte anos, descubriu o método dos mínimos cadrados. Era una época na que a teoría era pura, pero na que se baseou Ceres paira determinar a traxectoria do planetesimal. Acertou de cheo e a súa contribución á localización destes pequenos corpos celestes, que chamaron ao Planetesimal 101 Gaussia.
Era estudante cando, utilizando a regra e o compás, construíu o polígono da zona 17. É máis, Gauss negou a crenza de que con estes dous instrumentos calquera polígono pode ser coadyuvado. O dominio das matemáticas creadas polos gregos estaba a piques de caer. Débese, pois, a Gauss, que se referiu por primeira vez á impotencia das matemáticas.
En 1797 se doctoró na Universidade de Helmstedt. Nas súas teses demostrou o teorema básico da álxebra enunciado por Girard en 1629.
En 1805 publicou no libro Disquisitiones arithmeticae os principais fitos realizados até entón. Estudou, entre outras cousas, a converxencia das series, as congruencias e as formas cuadráticas.
En 1806 morre o conde Brunswick. Gauss quedou sen apoio paira seguir investigando, pero pronto obtivo o apoio de moitos científicos. En 1807 foi nomeado director do Observatorio de Gottingen.
Gauss seguiu investigando e sorprendendo aos científicos. Na rama de teoría numérica creada por Fermat realizou traballos frutíferos. Desde 1816 realiza obras de xeometría. Gauss consideraba que o 5º postulado de Euclides estaba equivocado e os estudos desta época deron como resultado a colocación das primeiras bases dunha xeometría que non se axusta ás teorías de Euclides. Con todo, non foi informado por Gauss, polo que se adoita dicir que é un descubrimento dos matemáticos Lobachevski e Bolyai.
Desde 1829 dedicouse aos fenómenos magnéticos e dedicou os últimos 20 anos da súa vida a investigar as forzas magnéticas da Terra, tarefa na que contou coa axuda de Weber. A explicación matemática dos fenómenos observados expúxoa no libro Teoría xeral do magnetismo terrestre, publicado en 1839.
Pola riqueza da súa achega, Gauss foi a referencia de todos os matemáticos. Por iso, os científicos da súa época bautizaron Pinceps mathematicorum.
Faleceu en 1855 na cidade de Götting. Na súa cidade natal, Brunswick, en honra ao brillante matemático, colocaron una estrela de 17 ángulos.
Gai honi buruzko eduki gehiago
Elhuyarrek garatutako teknologia