Datos crave sobre a evolución dos neandertales, analizando 17 cranios de Atapuerca

2014/06/19 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Eboluzioa

Juan Luís Arsuaga é o autor principal do artigo de Science, pero xunto a el asinaron o traballo outros 18 autores, entre eles Asier Gómez Olivencia. Segundo el, a principal achega do estudo é que souberon que fai 430.000 anos son os primeiros trazos distintivos da anatomía neandertal. “Estas particularidades ven en cara e dentes”, matiza Gómez.

Gómez destaca a riqueza do Osin dos Ósos: “Non hai outros xacementos no mundo con este tipo de colección”. De feito, os 17 cranios investigados pertencen a este xacemento e algúns saíron á luz por primeira vez. Os primeiros atopados atopáronse en 1993, tres dos cales se deron a coñecer na revista Nature. Atopáronse fragmentos do resto en escavacións posteriores, e traballaron moito na súa clasificación e composición.

Ademais, durante estes anos profundouse na xeoloxía do xacemento, información que serviu paira comprender como se acumularon tantos cadáveres no mesmo lugar e paira realizar a datación. De feito, paira a datación dos fósiles utilizáronse novas técnicas ensaiadas na propia Atapuerca, que concluíron que son de fai 430.000 anos.

Una das maiores vantaxes dos fósiles do Osín Óseo é que todos pertencen a unha mesma poboación biolóxica. Isto permitiunos ver a variabilidade”, explica Gómez, “e demostramos que a variación nos cranios é baixa”. Ademais, á vista doutra caveira do Pleistoceno Medio (fóra de Atapuerca), chegouse á conclusión de que naquela época algúns grupos tiñan máis trazos que outros que caracterizan aos neandertales. Isto significa “una evolución complexa”, segundo Gómez.

Buscando respostas

Foi un gran debate sobre a formación da caveira dos neandertales. O traballo de Osin de ósos confirma que o modelo evolutivo foi modular ou mosaico. Como os primeiros cambios producíronse nos dentes e na cara, os investigadores propuxeron a especialización nas formas e estruturas de masticación. No artigo mostráronse probas favorables a esta idea, así como datos que fan pensar que os neurogarezos e o encéfalo evolucionaron posteriormente, como o volume do cranio, o cociente de encefalización, a zona do cranio, o esqueleto facial, as mandíbulas e a dentadura.

Por todo iso, no apartado de discusión do artigo, os autores sinalan que algúns investigadores suxeriron que os individuos analizados deberían ser considerados como antigos membros da especie Homo neanderthalensis. Con todo, os autores consideran que as características dos fósiles do Osín Óseo son bastante diferentes ás do Homo neanderthalensis, polo que son grupos (taxones) diferenciados. Con todo, recoñeceron que aínda non poden decidir si pertencen ou non á mesma especie.

No entanto, indican a súa intención de seguir traballando paira responder a esta e outras preguntas. Gómez adiantou que “no Osín dos ósos hai todos os ósos do esqueleto e aos poucos estamos a investigar cada parte anatómica”. O resultado destas investigacións cualificou de importante “non só paira comprender a evolución dos neandertales, senón tamén paira coñecer os cambios ocorridos na nosa liñaxe”.

Así mesmo, lembrou que recentemente se obtivo o ADN do home fósil máis antigo até a data, “polo que a información que se está obtendo deste xacemento aínda non se esgotou”.

Galería de fotos