}

Artikuluak

Ekosfera - Melodiak: DDT zure burmuinean

Ekosfera

2024/01/26 1969an, DDTaren kontrako aktibismoa puri-purian zegoen Estatu Batuetan. Garai hartatik dator Malvina Reynolds kantariaren kanta …
Ekosfera - Lur arraroen menpe

Ekosfera

2024/01/18 Ezinbestekoak dira guretzat. Lur arraroak deitzen ditugun metalak ezinbestekoak dira iman eta motore elektriko eraginkorrak …
Ekosfera (2024-01-17)

Ekosfera

2024/01/18 IV. denboraldiaren 20. saioa: lur arraroen birziklapena.
#09 EHU-EKINEAN: Jose Luis Larrañaga Odriozola

EHU-Ekinean

2023/12/12 Askotan, bereizketa zurruna egiten da zientziaren eta artearen artean. Jose Luis Larrañaga Odriozolak, ordea, frogatzen …
Ekosfera (2023-09-20) - Saio berdea

Ekosfera

2023/09/22 IV. denboraldiaren 3. saioa: Ekosfera berdea. Magnesioa, Jack in the Green, Europako Nekazaritza Ekologikoaren eguna, …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: sugeen pozoia

Norteko Ferrokarrilla

2023/06/19 Pozoiak ez dira gizakion kontu bat bakarrik. Sugeen % 10ak, gutxi gorabehera, pozoia erabiltzen dute …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: fosforoa

Norteko Ferrokarrilla

2023/06/19 Agatha Christieren pozoiak harrigarriak dira. 1937an argitaratutako Dumb Whitness eleberrian fosforoa proposatzen du pozoi moduan. …
Norteko Ferrokarrilla (2023-06-16)

Norteko Ferrokarrilla

2023/06/19 XXVII. denboraldiaren 40. saioa: pozoiak, batetik fosforoa eta bestetik sugeen pozoia. 
Norteko Ferrokarrilla - Ane Ibargoyen, ON-Zientzian saridun

Norteko Ferrokarrilla

2023/06/12 DIPC zentroak eta Elhuyarrek antolatzen dute urtero ON-zientzia bideo lehiaketa. Aurten, euskaraz egindako bideo onenaren …
Norteko Ferrokarrilla - Olio-pinturaren xaboi zikingarriak

Norteko Ferrokarrilla

2023/04/24 Olio-pintura teknika arrakastatsuenetako bat izan da XV. mendetik margolarientzat. EHUko Oskar Gonzalez kimikariak teknika honen …
Norteko Ferrokarrilla (2023-04-21)

Norteko Ferrokarrilla

2023/04/24 XXVII. denboraldiaren 32. saioa: tiranosauro bat diruak eramanda eta olio-pinturaren xaboiak.
Marian Iriarte Ormazabal: Kimika egunerokoan

Emakume zientzialarien argitan

2023/04/20 Marian Iriarte Ormazabal da "Emakume zientzialarien argitan" zikloko saio honen protagonista. Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea da; …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: nikotina

Norteko Ferrokarrilla

2023/04/17 Mentxu Aiertza etorri zaigu Agatha Christieren beste pozoi batekin: nikotina. Nahiz eta tabakoan duen eraginarengatik …
Norteko Ferrokarrilla (2023-04-14)

Norteko Ferrokarrilla

2023/04/17 XXVII. denboraldiaren 31. saioa: olagarroen ukimen-dastamena eta pozoiak: nikotina. 
Norteko Ferrokarrilla (2023-04-07) - Txanponak eta zientzia

Norteko Ferrokarrilla

2023/04/11 Txanponei buruzko saio berezia egin dugu: mateterialak, balioa, historia, anekdotak eta abar. Esate baterako, azaldu …
Ekosfera - Hirien eragina ibaietako ekosistemetan

Ekosfera

2023/04/11 Hiriguneek eragin handia dute ibaietan, bai daramaten uretan bai eta ibaietako ekologian ere. Eta gaia …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: artsenikoa

Norteko Ferrokarrilla

2023/02/27 Mentxu Aiertza eta Agatha Christie berriz ere gurean. Pozoiei buruzko atala egin dugu. Oraingoan, artsenikoa …
Norteko Ferrokarrilla (2023-02-24)

Norteko Ferrokarrilla

2023/02/27 XXVII. denboraldiaren 24. saioa: Grotte de Mandrineko geziak eta artsenikoa. 
Norteko Ferrokarrilla - Momiak prestatzeko tailerra

Norteko Ferrokarrilla

2023/02/06 Duela 5.000 urteko tailer bat aurkitu zuten 2016an, Kairon, aintzinako Egiptoko nekropoli baten ondoan. Bertan, …
Norteko Ferrokarrilla (2023-02-03)

Norteko Ferrokarrilla

2023/02/06 XXVII. denboraldiaren 21. saioa: momiak prestatzeko kimika, 3D inprimagailu batekin egindako arteriak eta Meucci eta …
Ekosfera (2023-01-18)

Ekosfera

2023/01/19 III. denboraldiaren 19. saioa: STEAM Active proiektua eta Suedia eta metalak.
Norteko Ferrokarrilla - Kroketaren zientzia eta historia

Norteko Ferrokarrilla

2023/01/16 Urtarrillaren 16a Kroketaren Nazioarteko Eguna da. Hori ospatzeko, kroketaren zientziari eta historiari begiratu diegu. Oso …
Norteko Ferrokarrilla - Beira koloreduna

Norteko Ferrokarrilla

2023/01/16 Oskar Gonzalez EHUkimikariak koloredun beirari buruz hitz egin digu. Garrantzi handiko materiala da, eta kimika …
Norteko Ferrokarrilla (2023-01-13)

Norteko Ferrokarrilla

2023/01/16 XXVII. denboraldiaren 18. saioa: beira koloreduna eta kroketaren zientzia.
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: akonitina

Norteko Ferrokarrilla

2022/12/27 Pozoiak bueltan daude Norteko Ferrokarrillean. Agatha Christie eta Mentxu Aiertza etorri zaizkigu irratira. Eta akonitina …
Norteko Ferrokarrilla (2022-12-23)

Norteko Ferrokarrilla

2022/12/27 XXVII. denboraldiaren 15. saioa: Akonitina eta zergatik ez diren zuhaitzak izozten neguan.
Sustrai 03: Gontzal Mugaburu, intoxikazioak

Sustrai

2022/11/30 Elikagaiak, oro har, seguruak dira gure inguruan, euskal gizartean, Bai kalitatez, bai eta industria praktikari …
Norteko Ferrokarrilla - Kafeina eta teina

Norteko Ferrokarrilla

2022/11/02 Substantzia bera dira kafeina eta teina. Hain zuzen ere, tearen landareak kafeina dauka, kafearen landareak …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: zianuroa

Norteko Ferrokarrilla

2022/06/20 Agatha Christie berriz ere etorri zaigu Norteko Ferrokarrillera. Agatha Christie eta haren pozoiak.  Eta oraingoan, pozoien …
Norteko Ferrokarrilla (2022-06-17)

Norteko Ferrokarrilla

2022/06/20 XXVI. denboraldiaren 41. saioa: zianuroa eta ONzientzia lehiaketaren irabazleak.
Norteko Ferrokarrilla - Zalantzazko Van Gogh bat

Norteko Ferrokarrilla

2022/05/30 Van Gogh-en ustezko koadro baten istorioa ekarri digu Oskar Gonzalez gure kolorezaleak. Zalantzazkoa zen egilea …
Norteko Ferrokarrilla (2022-05-27)

Norteko Ferrokarrilla

2022/05/30 XXVI. denboraldiaren 38. saioa: urakanen denboraldiaren hasiera, Oskar Gonzalez eta Van Gogh eta 2022ko zientzia-azoka.
Norteko Ferrokarrilla (2022-04-22)

Norteko Ferrokarrilla

2022/04/25 XXVI. denboraldiaren 33. saioa: futbola eta matematika, pozoiak: eserina.
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: eserina

Norteko Ferrokarrilla

2022/04/25 Agatha Christieren pozoien tartea izan dugu. Kasu honetan, eserinaz hitz egin digu Mentxu Aiertzak. Fisostigmina …
Norteko Ferrokarrilla - Kolore zuria

Norteko Ferrokarrilla

2022/03/14 Zuria kolore bat da, arteren ikuspuntutik behintzat. Baita kimikaren ikuspuntutik ere. Oskar Gonzalez kolorezaleak pigmentu …
Norteko Ferrokarrilla (2022-03-11)

Norteko Ferrokarrilla

2022/03/14 XXVI. denboraldiaren 27. saioa: hondamendien pelikulek eragindako gogoeta bat, kolore zuria eta Alizia, ispilua eta …
Norteko Ferrokarrilla - Merkurio apur bat Manitoban

Norteko Ferrokarrilla

2022/02/28 Ilea pertsona batek dituen metal astunen gordeleku ona da. Ilearen analisia adierazle ona da, alde …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: Zikutina

Norteko Ferrokarrilla

2022/02/28 Aukeratu zure pozoia. Oraingoan, Mentxu Aiertza kimikariak zikutina aurkeztu digu, astaperrexilaren pozoia, eta Agatha Christie idazleak Bost …
Norteko Ferrokarrilla (2022-02-25)

Norteko Ferrokarrilla

2022/02/28 XXVI. denboraldiaren 25. saioa: fusioa, zikutina eta merkurioa Manitoban.
Norteko Ferrokarrilla (2021-12-31)

Norteko Ferrokarrilla

2022/01/02 XXVI. denboraldiaren 17. saioa: koronabirusen bilakaera, James Webb teleskopioa, teleskopio likidoa eta Munch-en Oihua.
Norteko Ferrokarrilla - Wasabia eta isotiozianatoak

Norteko Ferrokarrilla

2021/12/22 Wasabia zapore mina du, baina ez da horrelako substantzia bakarra. Kontua da piperren familiako beste …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: digitalina

Norteko Ferrokarrilla

2021/12/22 Agatha Christie berriz ere etorri zaigu Norteko Ferrokarrillera. Agatha Christie eta haren pozoiak. Irakurri al …
Norteko Ferrokarrilla (2021-12-10)

Norteko Ferrokarrilla

2021/12/13 XXVI. denboraldiaren 14. saioa: Omicron aldaera, pigmentu toxikoak eta Fotciencia17.
Norteko Ferrokarrilla - Pigmentu toxikoak

Norteko Ferrokarrilla

2021/12/13 Margolariek historian erabili izan dituzten pigmentu asko toxikoak dira, metal astunetan oianrritutako substantziak direlako. Oskar …
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: Mitridates

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/25 Pozoien atalarekin jarraitu dugu gaur. Mitridates VI.a, Pontoko erregea, pozoituta hiltzeko beldur zen. Kondairak dio …
Norteko Ferrokarrilla - Kuantikaren joerak gaur

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/25 Beste edozein arlotan bezala, dirua ezinbestekoa da ikerketa-proiektuak egin ahal izateko. Beraz, neurri handi batean, …
Norteko Ferrokarrilla (2021-10-15)

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/18 XXVI. denboraldiaren 6. saioa: Patarroyo eta malaria, infragorria eta "Emakume zientzialarien argitan" zikloa.
Norteko Ferrokarrilla - Infragorria eta artea

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/18 Zer dago gorriaren azpian? Infragorria. Ez da kolore bat, berez, baizik eta kolorea ez den …
Norteko Ferrokarrilla (2021-10-08)

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/15 XXVI. denboraldiaren 5. saioa: malariaren txertoa, Nobel sariak eta estriknina.
Norteko Ferrokarrilla - Pozoiak: estriknina

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/15 Aukeratu zure pozoiak. Atal berria jarri dugu martxan Mentxu Aiertzarekin. Agatha Christieren liburuetatik abiatuta, pozoiak …
Norteko Ferrokarrilla - 2021eko Nobel sariak

Norteko Ferrokarrilla

2021/10/15 Dagoeneko iragarri dituzte aurtengo Nobel sariak jasoko dituztenen izenak. Medikuntzan, fisikan eta kimikan eman dituzte …
Norteko Ferrokarrilla - LED bioluminiszenteak

Norteko Ferrokarrilla

2021/09/13 Animalia bioluminiszenteen proteinak baliatu izan dira zientzian aplikazio askotarako. LEDak ere egin daitezke, baina arazo …
Norteko Ferrokarrilla - Dom Perignon eta Clicquot alarguna

Norteko Ferrokarrilla

2021/06/27 Dom Perignon eta Clicquot alarguna. Ezagunak izenak? Txanpainaren munduko izen ospetsu handiak. MENTXU AIERTZAk gaur …
Norteko Ferrokarrilla (2021-06-11)

Norteko Ferrokarrilla

2021/06/16 XXV. denboraldiaren 40. saioa: koloreak animalietan eta meteorologiaren mitoak.
Norteko Ferrokarrilla - Chanel 5 zenbakia, 100 urte

Norteko Ferrokarrilla

2021/05/10 Aste honetan, ehun urte bete dira Chanel 5 zenbakia, perfume ospetsua, merkaturatu zenetik. Usain pilo …
Norteko Ferrokarrilla (2021-05-08)

Norteko Ferrokarrilla

2021/05/10 XXV. denboraldiaren 35. saioa: Chanel 5 perfumea 100 urte, Mikado 151 ferrokarrilla, Ainara Sangroniz eta …
Norteko Ferrokarrilla - Polimero jasangarrien atzetik

Norteko Ferrokarrilla

2021/05/10 Ainara Sangroniz kimikariak irabazi du CAF-Elhuyar saria norberaren tesian oinarritutako artikuluen kategorian. Polimero jasangarriei buruzko …
Norteko Ferrokarrilla-Munch-en Oihua

Norteko Ferrokarrilla

2021/03/29 XIX. mendearen bukaera. Espresionismoa. Existitzen den koadro ezagunenetako bat Munch margolariaren "Oihua" da. Baina benetan …
Norteko Ferrokarrilla (2020-03-19)

Norteko Ferrokarrilla

2021/03/24 XXV. denboraldiaren 28. saioa: Astrazeneca eta fotosintesi artifiziala.
Norteko Ferrokarrilla-Fotosintesi artifiziala

Norteko Ferrokarrilla

2021/03/24 Fotosintesi naturala imitatu nahian edo, ikerketa asko egiten ari dira gaur egun. Kontu konplexua da, …
Norteko Ferrokarrilla (2021-02-19)

Norteko Ferrokarrilla

2021/02/23 XXV. denboraldiaren 24. saioa: Perseverance roverra eta EHU, mundu hialuronikoa eta eserita lan egitearen fisioterapia.
Norteko Ferrokarrilla - Mundu hialuronikoa

Norteko Ferrokarrilla

2021/02/23 Molekula mediatikoa da azido hialuronikoa. Telebistako iragarkietan azaltzen da askotan. Berez, kosmetikan ez ezik, medikuntzan …
Norteko Ferrokarrilla (2021-02-06)

Norteko Ferrokarrilla

2021/02/08 XXV. denboraldiaren 22. saioa: mapen kopia ilegalak detektatzeko teknikak, artelanen faltsutzea.
Norteko Ferrokarrilla - Faltsutzaileen 4 istorio

Norteko Ferrokarrilla

2021/02/08 Lau istorio ekarri dizkigu Oskar Gonzalez EHUko kimikariak, gure kolorezaleak, laurak artelanak faltsutzeari buruzkoak. Artea, …
Norteko Ferrokarrilla (2020-11-13)

Norteko Ferrokarrilla

2020/11/17 XXV. denboraldiaren 10. saioa: COVIDaren txertoa, material topologikoak eta frantzioaren aurkikuntza.
Norteko Ferrokarrilla - Frantzioa eta Marguerite Perey

Norteko Ferrokarrilla

2020/11/17 Marguerite Pereyk frantzioa elementua aurkitu zuen aktinioa ikertzen ari zenean. Isotopo egonkorrik ez du frantzioak …
Norteko Ferrokarrilla - Bizkaia zubiaren kolorea

Norteko Ferrokarrilla

2020/11/09 Bizkaia zubia 2010etik, eta inkesta baten ondorioz, Somorrostroko gorria izeneko kolorez margotuta dago. Oskar Gonzalez …
Norteko Ferrokarrilla (2020-11-06)

Norteko Ferrokarrilla

2020/11/09 XXV. denboraldiaren 9. saioa: Bizkaia zubiaren kolorea, Pluton eta neskatoa eta Nafarroako Mariskala.
Norteko Ferrokarrilla - Bizkarrezur muineko lesioetan nanohodiak

Norteko Ferrokarrilla

2020/10/05 CICbiomaGUNE zentroan, aurrerapauso handia eman dute bizkarrezurraren lesioak tratatzeko tekniketan. Karbonozko nanohodiak eta polimeroak erabilita …
Norteko Ferrokarrilla - Por qué los girasoles se marchitan

Norteko Ferrokarrilla

2020/09/28 Oskar Gonzalez kimikariak liburu bat argitaratu du elementu kimikoak artearen barruan duten presentziari buruz. Por …
Norteko Ferrokarrilla - Tatuajeen tintak

Norteko Ferrokarrilla

2020/06/15 Azalean sartzen ditugun tintek, tatuajeen tintek, antza dute, adibidez, artelanetan erabiltzen ditugunekin. Oskar Gonzalez EHUko …
Norteko Ferrokarrilla (2020-06-12)

Norteko Ferrokarrilla

2020/06/15 XXIV. denboraldiaren 40. saioa: simulazio bat pandemiarako, tatuajeen tintak eta Eureka museoa.
Norteko Ferrokarrilla (2020-05-22)

Norteko Ferrokarrilla

2020/05/26 XXIV. denboraldiaren 38. saioa: OCR bat itzultzaile automatikoan, musika eta zientzia eta etxeko desinfektatzaileen kimika.
Norteko Ferrokarrilla - Etxeko desinfekzioaren kimika

Norteko Ferrokarrilla

2020/05/26 CFMko Idoia Mujika kimikariak etxea desinfektatzeko ditugun produktu kimikoei buruz hitz egin digu. Produktu horien …
Norteko Ferrokarrilla - Leire Sangroniz eta polimero birziklatuak

Norteko Ferrokarrilla

2020/05/18 Aurtengo CAF-Elhuyar sarietan izan da irabazle norberaren tesian oinarritutako artikuulen kategorian. Polimeroei buruzko tesia burutu …
Norteko Ferrokarrilla (2020-04-24)

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/27 XXIV. denboraldiaren 33. saioa: neandertalen soka, krema hidratatzailea eta Lemniskara sarea.
Norteko Ferrokarrilla - Krema hidratatzaileen kimika

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/27 Itxialdia baino lehenagoko gai bat berreskuratu dugu: krema hidratatzaileen kimika. Mentxu Aiertza eta Lorena Arrastua …
Norteko Ferrokarrilla (2020-04-10)

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/14 XXIV. denboraldiaren 31. saioa: koronabirus bat sismografoan, pigmentu bereziak eta bi gomendio epidemiologiko.
Norteko Ferrokarrilla - Pigmentu bereziak

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/14 Dibertimentu kromatikoa izango dugu gaur, oso kolore-paleta bereziarekin. Oskar Gonzalezek pigmentu oso bitxi batzuen istorioak …
Norteko Ferrokarrilla (2020-04-03)

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/07 XXIV. denboraldiaren 30. saioa: ozono geruzaren zuloa iparraldean, proteinen kuantika eta Ekinean atala Elhuyar aldizkarian.
Norteko Ferrokarrilla - Proteinen trikimailu kuantikoak

Norteko Ferrokarrilla

2020/04/07 Txoni Matxinek biokimika pixka bat ekarri digukuantikaren atalera. proteinek gune aktiboetan erabiltzen dituzten trikimailu kuantikoen …
Norteko Ferrokarrilla - Sodioa eta baterien etorkizuna

Norteko Ferrokarrilla

2020/03/13 CIC-enegiGUNEko Oier Lakuntza kimikaria etorri zaigu bere ikergaiaz aritzeko: sodio ioizko bateriak. Gailu elektroniko txikietan, …
Norteko Ferrokarrilla - Monoxidoa eta dioxidoa

Norteko Ferrokarrilla

2020/02/18 Txoni Matxainek kuantikaz hitz egin digu, karbono monoxidoa eta karbono dioxidoari dagokienean. Ospe txarreko molekulak …
Norteko Ferrokarrilla - Berde, kimika sintetikoa baino lehen

Norteko Ferrokarrilla

2020/02/04 Orain erraza da. Margoen denda batera joan, eta pigmentu berde egonkor eta seguro bat eros …
Norteko Ferrokarrilla - Oxigenoa, Nobel sarietatik kuantikara

Norteko Ferrokarrilla

2020/01/13 Medikuntzako azken Nobel sarian oxigenoa eta giza gorputza izan ziren protagonistak. Sarituek aztertu zuten gorputzak …
Norteko Ferrokarrilla - Oier Lakuntza CICenergiGUNEn

Norteko Ferrokarrilla

2019/11/19 CICenergiGUNE zentroko Oier Lakuntza ikertzailea izan da gurekin. Kimikari teorikoa da, eta azken bolada honetan …
Norteko Ferrokarrilla - Xanpua, etxeko kimika sofistikatua

Norteko Ferrokarrilla

2019/10/21 Mentxu Aiertza gure kolaboratzaileak eta Lorena Arrastua Don Boscoko kimikako irakasleak xanpuaren mundura eraman gaituzte. …
Norteko Ferrokarrilla - Nobel sariak 2019

Norteko Ferrokarrilla

2019/10/16 Aurtengo Nobel sarien irabazleak iragarri dituzte jadanik. Oxigenoaren kudeaketa zelularra izan da gaia medikuntzako sarian, …
Norteko Ferrokarrilla - Beruna, artearen elementu

Norteko Ferrokarrilla

2019/10/07 EHUko Oskar Gonzalez kimikariak istorio politak ekarri dizkigu berunarekin eta artearekin lotuta. Perdigoien fabrikaziotik, katedraletara, …
Norteko Ferrokarrilla - Erradiaktibitatearen kuantika

Norteko Ferrokarrilla

2019/09/24 Isotopo erradiaktiboek erradiazioa emititzen dute kuantikako efektu ezagun batek kontrolatuta: tunel efektuak. Txoni Matxain kimikariak …
Norteko Ferrokarrilla - Taula Periodikoaren urtea

Norteko Ferrokarrilla

2019/07/03 2019 taula periodikoaren nazioarteko urtea da, et Donostiako Kimika Fakultatean ospatu nahi dute. Hainbat hitzaldi …
Lotura kuantikoak

Norteko Ferrokarrilla

2019/06/20 Atomoak, molekulak eta partikula txikiagoak elkarri lotuta daude eta ez dute lotura hori galtzen. Baina …
Kiralitatea, molekula asimetrikoen mundua

Norteko Ferrokarrilla

2019/04/30 Txoni Matxainek kiralitatearen gaia ekarri digu, molekulen asimetria-forma bat, biziaren osagaietan eta medikamentuetan izugarri garrantzitsua …
Estatua zaharren kolorea

Norteko Ferrokarrilla

2019/03/20 Oskar Gonzalez kimikariak, gure kolorezaleak, azaldu digu garai klasikoan estatuek polikromia zutela, alegia, koloretan margotuta …
Taula periodikoaren Nazioarteko Urteaz

Euskadi Irratia

2019/01/10 2019a Taula Periodikoaren Nazioarteko Urtea izendatu dute Nazio Batuek. Nola sortu zen eta zer garrantzia …
Fluoreszentzia egunerokoan

Norteko Ferrokarrilla

2018/11/10 Oskar Gonzalez gure kolorezaleak fluoreszentziako kontuak ekarri dizkigu irratira. Eguneroko bizimoduaren material asko dira fluoreszenteak; …
Orbitatik orbitalera

Norteko Ferrokarrilla

2018/10/13 Txoni Matxainen estreinua dugu aurtengo denboraldian, kuantikaren atalarekin. Orbita kontzeptutik abiatu, eta orbital kontzeptura egin …
Odol guztiak ez dira gorriak

Norteko Ferrokarrilla

2018/10/09 Oskar Gonzalez gure kimikari kolorezaleak kontatu digu zenbat koloreko odolak existitzen diren. Esan daiteke, espezie …
Kimikako Nobel saria 2018

Norteko Ferrokarrilla

2018/10/06 Proteinen eboluzioa azkartu daiteke eta azkartzearekin batera, bideratu nahi den helburuetara. Hori izan da aurtengo …
Kromatografia, koloreetatik kimikara

Norteko Ferrokarrilla

2018/05/15 Koloreen ataletik abiatuta, kromatografiara egin dugu salto, nahastutako substantziak banatzeko teknika bat. Oskar Gonzalezek azalduko …
Nd, Pr eta iman indartsuak etxean

Norteko Ferrokarrilla

2018/05/01 Kuantikaren bitartez, taula peruiodikoaren sotoetan sailkatuta dauden bi elementu ezagutu ditugu, Txoni Mtxainekin batera: neodimioa …
Taula periodikoaren mugak

Norteko Ferrokarrilla

2018/03/20 Kuantikari buruzko atalean, Txoni Matxainek taula periodikoaren mugetatik eraman gaitu. Helioari buruz hitz egin dugu. …
Vantablack

Norteko Ferrokarrilla

2018/03/08 Existitzen den pigmentu beltzik beltzena Vantablack izeneko pigmentua da. Ia ez du argirik islatzen, eta …
Txanponak urtu? Benetan?

Norteko Ferrokarrilla

2018/02/19 Txanpon baten materialak ordezkatzen duen dirua baino gehiago balio badu, logikoa da txanpona urtze eta …
Taula periodikoa, 149 urte

Norteko Ferrokarrilla

2018/01/08 Datorren urtean ospatuko da taula periodikoaren "jaiotza" guk ezagutzen dugun bezala, 150 urte egingo dituelako. …
Pigmentu urdinen historia

Norteko Ferrokarrilla

2017/12/10 Divertimento kromatikoaren txanda da orain. Oskar Gonzalezek gidatu gaitu historian zeharreko bidaia batean pigmentu urdinak …
Burdin oxidoa, gorriaren ataria

Norteko Ferrokarrilla

2017/10/23 Kolore gorria ekarri dugu irratira. Oskar Gonzalez kolorezaleak gorriari buruzko zientzia-kontuak ekarri dizkigu, konposatu kimiko …
2017ko Nobel sariak

Norteko Ferrokarrilla

2017/10/09 Urtero bezala, urriaren hasieran Nobel saridunak iragarri dituzte, eta guk, urtero bezala zuentziako sarien laburpena …
Pistatxo lehergarriak

Norteko Ferrokarrilla

2017/10/02 Pistatxoak, kantitate handitan garraiatzen direnean, solido sukoiak dira, eta horrela daude sailkatuta nazioarteko itsas garraioen …
Oskar Gonzalez kolorezalea

Norteko Ferrokarrilla

2017/09/18 Divertimento Kromatikoa atala berreskuratu dugu aurten Oskar Gonzalez kimikariaren eskutik. Gaur atalaren aurkezpena egin dugu, …
Sherlock Holmes, kimika Baker Street-en

Norteko Ferrokarrilla

2017/07/03 Sherlock Holmes kimikari fina zen. Haren ustezko biografia ekarri digu Mentxu Aiertza dibulgatzaileak, Holemesen laborategi …
Ane Bordagaray, kolorearen atzean

Norteko Ferrokarrilla

2017/04/04 Kimikari analitikoa da Ane Bordagaray. Elikagaietan erabiltzen diren koloratzaileak detektatzeko teknikak ikertzen ditu Donostiako Kimika …
Eider San Sebastián eta kimika modernoa

Norteko Ferrokarrilla

2017/02/27 Nola egiten da kimika gaur egun? Laborategian edo ordenagailu baten aurrean? Bada, kimikari batzuek bi …
Castoreum

Norteko Ferrokarrilla

2017/02/20 Kastoreek sahatsen azala jan eta prozesatu egiten dute gorputzaren barruan. Eta castoreum izeneko substantzia bat …
Feromonak usaintzen al ditugu?

Norteko Ferrokarrilla

2017/01/16 Zientziak gaur egun ez daki gizakiok gai garen beste pertsona batek isuritako feromonak usaintzen, nahiz …
Hidrogenoa eta antihidrogenoa

Norteko Ferrokarrilla

2016/12/26 Antiprotoi bat eta positroi bat inguruan biraka. Hori da antiatomo sinpleena, antihidrogenoa. Orain, CERNeko aditu …
Kuantika luminiszentea

Norteko Ferrokarrilla

2016/11/20 Fluoreszentzia, fosforeszentzia, bioluminiszentzia... Kuantikaren bitartez argia sortzeko dauden modu asko dira. Horiei buruz hitz egin …
Zaldi-okela laborategian

Norteko Ferrokarrilla

2016/11/02 EHUko Farmazia Fakultateko NOELIA ALDAIk zaldi-okelari buruz hitz egin digu. Ez da asko jaten hemen, …
1693: Sallemeko sorginen kimika

Norteko Ferrokarrilla

2016/07/05 Salem hirian, Estatu Batuetan, sorginkeri-kasu ospetsu bat izan zen XVII. mendearen bukaeran. Gertaera ilun bat …
Lau elementu berriren izenak

Norteko Ferrokarrilla

2016/06/13 Abenduan, lau elementu berri onartu zituzten taula periodikoan. Orain, izenak jarri dizkiete. Eta haietako bik …
Harold Kroto hil egin da

Norteko Ferrokarrilla

2016/05/09 1996ko Kimikako Nobel saria, fullereno molekula aurkitu zuena, hil egin da. Omenaldi txiki bat egin …
Josu Lopez Gazpio

Norteko Ferrokarrilla

2016/01/18 Kimikan doktorea. Dibulgatzailea. Eta, agian, etorkizunean bakarhizketalari arrakastatsua. JOSU LOPEZ GAZPIO izan da gure mikroan, …
Manchesterko Minbiziaren Ikerketarako Institutua

Norteko Ferrokarrilla

2015/12/11 MENTXU AIERTZA kimikariak Cancer Research UK erakundean hasi da lanean, Manchester hirian duen institutuan. Botika …
Oier Lakuntza, gazte balioaren saria

Norteko Ferrokarrilla

2015/12/11 OIER LAKUNTZA kimikari teorikoak jaso du Nafarroako Gobernuko Gazte Balioaren saria. Gurekin izan da Oier …
Urrea, kuantika eta erlatibitatea

Norteko Ferrokarrilla

2015/11/16 TXONI MATXAINek metalei eta koloreei buruz hitz egin digu gaur. Kolorea metalaren elektroien banaketaren araberakoa …
Sagardoa Bidegile

Norteko Ferrokarrilla

2015/09/25 Elhuyarko BEGO ZUBIAk "Sagardoa bidegile"" dokumentala egin du, sagardoari buruzko, eta Donostiako Zinemaldian estreinatu du. …
Cesar eta bost margolari

Norteko Ferrokarrilla

2015/03/23 CESAR OCHOAk kontatu digu nola egiten zuten lan bost margolari ospetsuk. Zein zen haien testuingurua, …
Jose Merino, pinturaren zaindaria

Norteko Ferrokarrilla

2015/03/23 JOSE MERINO, Arte Ederren Museoko kontserbazio eta Zaharberritze saileko buruak pigmentuen historia eta zientziari buruz …
Cesar eta Arte Ederren Museoa

Norteko Ferrokarrilla

2015/03/23 CESAR OCHOA gonbidatu dugu estudiora, margolari ezagunen lan egiteko moduari buruz hitz egitera. Arte Ederren …
José Merino, pinturaren zaindaria (Gaztelaniaz)

Norteko Ferrokarrilla

2015/03/23 JOSE MERINO, Arte Ederren Museoko kontserbazio eta Zaharberritze saileko buruak pigmentuen historia eta zientziari buruz …
Kimika berria Titan ilargian

Norteko Ferrokarrilla

2014/12/08 Saturnoko Titan ilargia aldi berean antzekoa eta ezberdina da Lurrarekin. Antzekotasuna erakartzen gaitu. Baina ezberdintasuna …
Elektroiari omenaldia

Norteko Ferrokarrilla

2014/11/24 Kuantikako atal bat dugula aprobetxatuta, omenaldi bat egin nahi dugu: elektroiari omenaldia, hain zuzen. Partikula …
Dorothy Crowfoot

Norteko Ferrokarrilla

2014/10/27 1964an Kimikako Nobel saria Dorothy Crowfoot kimikariak jaso zuen. Aitzindaria izan zen X izpien difrakzioaren …
Isobutironitrilo espazioan... eta zer?

Norteko Ferrokarrilla

2014/09/29 Txileko ALMA irrati-teleskopioak isobutironitrilo detektatu du Esne Bidearen Sagitarius B2 gunean. Espazioan topatzen duten lehen …
Fernando Cossío

Norteko Ferrokarrilla

2014/06/30 Ikerbasqueko burua izan da gurekin, Fernando Cossío. Kimikaria da, eta solaskide aparta. Bere ibilbideaz hitz …
Lurzalea: brontzea eta burdina

Norteko Ferrokarrilla

2014/06/10 Lurrak gizakiari eman dizkionen artean metalak dira baliabide garrantzitsuak. Baina salbuespen gutxi batzuekin kenduta, gizakiak …
Leonardoren autoerretratua

Norteko Ferrokarrilla

2014/06/10 Leonardo da Vincik duela 500 urte marraztu zuen autorretratu bat klariona gorriz paperaren gainean, eta, …
Karplus: Nobel saridun bat gertutik

Norteko Ferrokarrilla

2013/10/19 Martin Karplus-ek jasoko du 2013ko Nobel saria, kimika teorikoan egin dituen ekarpenengatik; batez ere, proteinen …
Elhuyar anaiak espioi

Norteko Ferrokarrilla

2013/09/22 Espiotza-kasu bati buruz hitz egin dugu. XVIII. mendera joan gara. Elhuyar anaiak, wolframio elementua lehen …
Hitzak: Kapsaizina

Norteko Ferrokarrilla

2013/09/22 Kapsaizina piper minetan dagoen molekula bat da, hain zuzen, mingarritasuna ematen dioten moelkula da. Iñaki …
Hitza: Iodoa

Norteko Ferrokarrilla

2013/06/05 "Iodo" da aste honetarako Iñaki Leturiak aukeratu duen hitza. Astero ez bada, askotan, Iñakik hitz …
DIPC lotura kobalenteari so

Norteko Ferrokarrilla

2013/06/05 Fisikaren munduan sartu gara. Donostia International Physics Center zentroan lotura kimiko kobalenteak oso gertutik ikertu …
Blogari kuantikoak

Norteko Ferrokarrilla

2013/03/27 Duela hilabete gutxi bi kimikari kuantikok blog bana zabaldu zituzten kimika kuantikoa sarean dibulgatzeko. Haiek …
Sakarinaren aurkikuntza

Norteko Ferrokarrilla

2013/03/06 Zorizko aurkikuntza bat izan zen sakarinarena. Constantine Fahlberg kimikaria bat-batean konturatu zen laborategian sortutako substantzia …
Hitzak: Transfermium gerrak

Norteko Ferrokarrilla

2013/02/20 Taula periodikoaren azken elementuei izena jartzea gerra bat da. Iñaki Leturiak kontatu dizkigu gerra horren …
Amaia Zurutuza

Norteko Ferrokarrilla

2013/01/31 Zientzia-gai bat aukeratu beharrean, pertsona bat aukeratu dugu hari buruz hitz egiteko: Amaia Zurutuza. Kimikaria …
Hitzak: aspirina

Norteko Ferrokarrilla

2012/10/10 Aspirina sahatsen azalatik dator, eta izenak berak ere horixe adierazten du. Baina aspirinaren (eta azido …
Hitzak: nylon

Norteko Ferrokarrilla

2012/10/03 Zergatik izena du nylon poliamiden familiako ehun sintetiko ospetsuak? Zer teoria daude izen horren jatorria …
Merezimendu saria: Jose Mari Elortza

Norteko Ferrokarrilla

2012/05/09 Bizitza oso bat kimikako eta fisikako testuak euskaraz idazten. Jose Mari Elortza bergararra aitzindaria izan …
CAF-Elhuyar: Kimika eta artea

Norteko Ferrokarrilla

2012/05/03 CAF-Elhuyar saria irabazi duen Jone Omarrekin hitz egin dugu. Patricia Navarro eta Alfredo Sarmientorekin batera …
Clara Immerwarh

Quark

2012/03/26
Errepide bazterreko kutsadura

Norteko Ferrokarrilla

2012/02/29 Jose Antonio Carrero EHUko kimikariak errepide-bazterretako kutsadura aztertu du doktoretza tesian. Metalen presentzia aztertu ditu, …
Garagardoaren aparraren kimika

Norteko Ferrokarrilla

2011/11/23 Aparra sortzea ez da zaila, baina apar horri iraunaraztea ez da erraza. Horretarako, ahalegin handiak …
BOST zenbakia

Norteko Ferrokarrilla

2011/01/18 Zenbat karbono izan behar ditu hidrokarburo batek gas ez izateko? Bost zenbakiaren inguruan dago erantzuna.
Kimikaren irudia - Jesus Ugalde

Norteko Ferrokarrilla

2011/01/18 Kimikaren Nazioarteko Urte honetan aztertu nahi dugu zer irudi publikoa duen kimikak. Horretarako, kimikari bat …
Gluzidoen efektu anomerikoa

Norteko Ferrokarrilla

2011/01/11 Nature aldizkariak argitaratu du gluzidoen efektu anomerikoari buruzko lan bat, eta bertan EHUko kimikari batek …
Itziar Tueros - Labe garaien hondakinak CAF-Elhuyar sarietan

Norteko Ferrokarrilla

2010/03/23 CAF-Elhuyar sarien Tesien laburpenen ataleko irabazlea
Sukaldaritzako terminoen glosario berria

Norteko Ferrokarrilla

2009/11/24 EHUkoUnai Ugalde biokimikariak eta Mugart¡itz jatetxeko Dani Lasa eta Andoni Luis Aduriz sukaldariek sukaldaritzaren terminoei …
2009ko Kimikako Nobel saria

Norteko Ferrokarrilla

2009/10/13 Erribosomaren egitura zehatza ikertu zutenei eman diete saria.
Mugaritz jatetxean zientzia - Dani Lasa

Norteko Ferrokarrilla

2008/10/28 Mugaritz jatetxearen sukaldera sartuko gara kuskuseatzera. Zientzialariaren mozorroa jantzi eta sukaldera goaz.
Koloreak zientzian: adierazleak

Norteko Ferrokarrilla

2008/06/18 'Divertimento Kromatiko' atalean, adierazle kimikoei buruz hitz egingo dugu.
Koloreak zientzian: siena

Norteko Ferrokarrilla

2008/06/11 Divertimento Kromatikoa atalean siena, okre eta arrea biltzen dituen koloree taldeari buruz hitz egingo dugu.
Koloreak zientzian: Sua

Norteko Ferrokarrilla

2008/04/30 Divertimento Kromatikoa atalean, suaren koloreari buruz hitz egingo dugu.
Koloreak zientzian: Kromoa

Norteko Ferrokarrilla

2008/04/16 'Divertimento kromatikoa' izeneko atalean, kromo elemntu kimikoari buruz hitz egingo dugu.
Koloreak zientzian: purpura

Norteko Ferrokarrilla

2008/03/26 'Divertimento kromatikoa' izeneko atalean, purpurari buruz hitz egingo dugu.
Koloreak zaharberritzen 2

Norteko Ferrokarrilla

2008/03/26 Gaur, aspaldiko koloreak zaharberrituko ditugu. Aspaldiko pigmentuei jatorrizko itxura emango diegu. Koadroen munduan sartuko gara, …
Koloreak zaharberritzen 1

Norteko Ferrokarrilla

2008/03/26 Gaur, aspaldiko koloreak zaharberrituko ditugu. Aspaldiko pigmentuei jatorrizko itxura emango diegu. Koadroen munduan sartuko gara, …
Protesietako zementuak

Norteko Ferrokarrilla

2008/02/13 Euskal ikerketaren txokoan, zementuaz hitz egingo dugu; baina ez eraikinak egiteko erabiltzen den horretaz, baizik …
Kimikako Nobel saria

Norteko Ferrokarrilla

2007/11/21 Aurtengo Nobel sarien errepasoa bukatuko dugu, Kimikako Nobel sariari tarte bat eginda. Solidoen gainazaletan gertatzen …
Papera luzarorako

Norteko Ferrokarrilla

2007/05/09 Basque Research webgunearen txokoan, balio historikoa edo artistikoa duten paperak kontserbatzeko Euskal Herriko Unibertsitateko ikerketa …
CAF-Elhuyar sariak: festarik festa

Norteko Ferrokarrilla

2007/03/07 Martxoaren 2an CAF-Elhuyar sariak banatu ziren Elhuyar Fundazioaren egoitzan, eta gu, nola ez, han izan …
Proteinak gertutik

Norteko Ferrokarrilla

2007/02/21 Zelula barruko molekulen artean, proteinak dira langileak. Proteina bakoitzak betebehar jakin bat du, eta hori …
Farmakoen jaiotza eta Ikerchem

Norteko Ferrokarrilla

2007/02/14 Bata zuria jantziko dugu, eta kimikako laborategira sartuko gara. Etorkizuneko farmako asko jaiotzen diren laborategi …
Sukaldaritzaren kimika

Norteko Ferrokarrilla

2007/01/10 Sukaldaritzaren munduan, sukaldariek ez ezik, fisikariek eta kimikariek ere badute zer irakatsi. Azken batean, egostea, …

Bideoak

Elhuyar aldizkaria

Gure proiektuak